- English
- Hindi
- Odia
- Marathi
- Gujarati
- Portugese
- Spanish
- French
- Russian
- German
- Dutch
- Punjabi
Finding Our True Identity
In this age of Kali-yuga, debate over religion is prevalent amongst men. In God’s creation, the human form is the best. Human life is considered to be the best because humans are not ignorant as are other creatures, instead they are intelligent. Here humans are called intelligent because their power of thinking is greater than other forms of life.
However, the nature of the human race is such that they are greatly influenced by the association of others. In the association of good or saintly people, they become godlier than even the gods, and in the association of bad, they become more animalistic than animals. For this reason, having received this human form of life it is important for us that we always take the association of good or saintly people.
In this material world, the topmost and foremost is the Supreme Lord. By the Supreme Lord’s order and desire, the first created jīva, Lord Brahmā, has explained to us through this verse that Lord Śrī Kṛṣṇa is the Supreme Lord.
Verse
īśvaraḥ paramaḥ kṛṣṇaḥ
sac-cid-ānanda-vigrahaḥ
anādir ādir govindaḥ
sarva-kāraṇa-kāraṇam
The Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa is combination of sat meaning eternal, cit meaning consciousness and ānanda meaning pleasure (sac-cid-ānanda). Śrī Kṛṣṇa was existing before the creation of this universe, He is existing now also and will continue to exist even after the annihilation of this universe.
Whatever activities or events are happening in this world, the source of all those activities is Lord Śrī Kṛṣṇa. This is the reason Lord Kṛṣṇa has told us through Brahmā that He is the reason of all reasons. There is always a reason for every activity. For example, anger stems from unfulfilled desires and the leaves of a tree rustle because of the breeze.
In reality the human race is the most intelligent form of life, yet we have many differences amongst us. For example, we speak different languages and have differences in food, lifestyle and culture etc. The reason for these differences is the influence of different types of association.
However the nature of other creatures is not influenced by association, but determined by God. For this reason, we can see that regardless of where animals take birth, their eating habits and way of life remains the same.
Now, if we question ourselves as to why, in spite of being the most intelligent form of life, have we forgotten the Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa, who is even the Eternal Master of our creator Lord Brahmā? And why have we fallen into the trap of fake, sweet talks of so-called teachers of religion? Why have we devoted ourselves to such false talks and have allowed ourselves to be influenced by the association of different types of people? And why are we following religions created by these so-called teachers of religion? The reason for all this is simply our ignorance.
We don’t like to hear this word ‘ignorance’. However we should never forget that we are in ignorance.
For example, when someone is suffering from jaundice, then delicious, sweet candy tastes bitter to him. But the doctor advises him to eat the sweet candy like a medicine and slowly, as the effect of jaundice reduces, the patient starts tasting the sweetness of the candy again. Similarly, if we really try to understand our ignorance towards religion, then by the mercy of the Supreme Lord Kṛṣṇa we will gradually be able to appreciate and understand our true religion.
A person who is dutiful and loyal towards his father will never be pleased with someone who shows disrespect towards his father at first and later comes to show respect to him. With such a disrespectful person, the father-loving son can never be pleased.
Similarly, if we look towards the spiritual world then we will find that Goloka Bihārī, the Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa, is the father of all gods and goddesses. We disrespect Śrī Kṛṣṇa by worshiping other gods and goddesses, trying to please them and asking them for material objects to increase our material happiness. Then we become attached to these material objects and gradually when, according to laws of nature, these material objects are destroyed, we become distressed. Then what is the harm in accepting this nature as ignorance?
Māyā is that which is material or temporary. Māyā is that which is measurable and will gradually transform, it is not eternal. If we say that the mind is in ignorance because of being trapped by this transforming, unstable energy called Māyā then there is no need to be upset or angry.
It is my kind request to all the readers that without being angry with me please think about this topic carefully. By the mercy of the Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa we can surely come out from this dark well of ignorance in which we are covered over by Māyā and are suffering in pain and distress. With the mercy of the Lord we can gradually come out into light and re-establish our eternal relationship with the pleasure giving Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa.
The Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa is the real father of all living forms of life. We are His eternal children and servants. It is the duty of the servant to always serve his master. Whenever we forget our real identity of serving the Supreme Lord then we fall into the trap of darkest ignorance and engage in various worldly, material engagements and fritter our lives away.
Nowadays, most of the people have forgotten their real identities and have different thoughts about religion. Some have made religion as their business. These so-called clever teachers of religion are fooling simple-hearted people and trapping them to misuse their strength, money etc. However, just like everything in this unstable, temporary material world, the business of these so-called teachers of religion is also unstable and will end in time. These clever people have their own perceptions about religion. In Kali-yuga the number of these businesses of religion is flourishing. Along with this increase, the different perceptions of people about religion is also gradually increasing.
When we are ignorant of our religion and a person dressed in beautiful religious attire talks to us about what we want to hear, then we start considering that person to be religious. This so-called group of religious people memorise different scriptures like parrots and present it to the people very nicely. However they do not have any intention of following the instructions of these scriptures in their own lives. People who are not practising the words of the scriptures in their own life, but simply memorising verses and asking others to follow them, are only dressed like religious saints and are fooling society. This kind of cheating certainly cannot be called religion or dharma.
We have not come to this world in a human body to be tricked like a fool and cheated. The only objective for us here is to leave behind our so-called intelligence and become intelligent in the real sense by following the scriptures and making efforts to attain the love of the eternal, pleasure-giving Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa. By following the Vedic (Indian Scriptural) teachings with full dedication, making all efforts to attain the Supreme Lord Śrī Kṛṣṇa is real religion or dharma.
In our Gauḍīya Vaiṣṇava lineage His Divine Grace Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura has explained our real religion in very simple language in his book called Jaiva Dharma.
The eternal nature of an object is also its eternal religion or dharma. By the desire of Kṛṣṇa when an object is created then naturally the eternal nature (nitya) or function of that object is also created. That nature is the eternal religion (nitya dharma) of that object. After this, due to different circumstances when that object associates with another object, then its nature is transformed. This transformed nature becomes firm with every passing day and becomes the companion of eternal nature (nitya). This transformed nature is not our real nature. It is called nisarga. This nisarga sits in the place of our real nature and appears to be our real nature.
Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura has given a beautiful example to explain this further. Water is an object and liquidity is its nature. If due to some circumstances water becomes ice, then the nature of that water turned ice becomes solid. This is the nisarga nature of water. Nisarga nature is not eternal (nitya), it is temporary (naimittika). If the condition in which water became ice is removed then ice again becomes water and reverts back to its original nature. Thus we see that nature is eternal. Even when this nature was transformed temporarily due to certain conditions, yet the original nature existed within the object (in this case water) in a dormant state. According to the situation and circumstances, the original dormant nature can surely revive.
An object’s nature is its eternal religion (nitya dharma). An object’s nisarga is its temporary nature (naimittika dharma). A person who understands this can understand the difference between nitya and naimittika dharma. People who do not understand this consider nisarga to be their original nature and naimittika dharma to be their nitya dharma. In other words, they consider what is temporary to be eternal, and thus remain in ignorance of their real situation here in this world.
B.B Bodhayan
हमारी वास्तविक पहचान की खोज
कलियुग के इस युग में, धर्म के विषय में वाद-विवाद मनुष्यों के बीच बहुत प्रचलित है। भगवान की सृष्टि में मनुष्य-शरीर सबसे श्रेष्ठ माना गया है। यह मानव जीवन श्रेष्ठ इसलिए है क्योंकि मनुष्य अन्य प्राणियों की तरह अज्ञानी नहीं हैं, बल्कि उनमें विचार करने की शक्ति है। यहाँ मनुष्यों को बुद्धिमान इसलिए कहा गया है क्योंकि उनकी सोचने की शक्ति अन्य जीवन-रूपों से अधिक है।
किन्तु मानव-स्वभाव ऐसा है कि वे दूसरों की संगति से बहुत प्रभावित होते हैं। यदि वे सज्जनों या साधुजन की संगति करते हैं तो वे देवताओं से भी अधिक दिव्य बन सकते हैं, और यदि दुष्टों की संगति करते हैं तो पशुओं से भी अधिक पशुवत हो जाते हैं। इसी कारण, जब हमें यह मानव-शरीर प्राप्त हुआ है तो हमारे लिए आवश्यक है कि हम सदा साधु-सज्जनों की संगति करें।
इस भौतिक जगत में परमप्रधान केवल भगवान ही हैं। भगवान के आदेश और इच्छा से, प्रथम उत्पन्न जीव ब्रह्मा जी ने इस श्लोक के द्वारा हमें समझाया है कि भगवान श्रीकृष्ण ही परम भगवान हैं।
श्लोक
ईश्वरः परमः कृष्णः
सच्चिदानंद विग्रहः ।
अनादिरादिरगोविन्दः
सर्वकारणकारणम् ॥
परम भगवान श्रीकृष्ण सत्य (सत्), चैतन्य (चित्) और आनंद (आनंद) के स्वरूप हैं (सच्चिदानंद)। श्रीकृष्ण इस सृष्टि के निर्माण से पहले भी विद्यमान थे, अभी भी विद्यमान हैं और इस सृष्टि के विनाश के बाद भी विद्यमान रहेंगे।
जो कुछ भी इस संसार में घटित हो रहा है, उन सबका मूल स्रोत भगवान श्रीकृष्ण ही हैं। यही कारण है कि भगवान कृष्ण ने ब्रह्मा जी के माध्यम से हमें बताया कि वे ही सर्वकारणकारणम्—सब कारणों के कारण हैं। प्रत्येक क्रिया का कोई कारण होता है। जैसे—क्रोध अधूरी इच्छाओं से उत्पन्न होता है और वृक्ष की पत्तियाँ हवा के कारण हिलती हैं।
वास्तव में, मानव जाति सबसे बुद्धिमान जीवन-रूप है, फिर भी हमारे बीच अनेक भिन्नताएँ हैं—भाषा, भोजन, रहन-सहन, संस्कृति आदि। इन भिन्नताओं का कारण विभिन्न प्रकार की संगति का प्रभाव है।
अन्य प्राणियों का स्वभाव संगति से प्रभावित नहीं होता, बल्कि भगवान द्वारा निर्धारित होता है। इसलिए हम देखते हैं कि कहीं भी पशु जन्म लें, उनकी खाने की आदत और जीवन-शैली एक जैसी रहती है।
अब यदि हम स्वयं से प्रश्न करें—कि जब हम सबसे बुद्धिमान जीवन-रूप हैं, तो क्यों हम परम भगवान श्रीकृष्ण—जो हमारे सृष्टिकर्ता ब्रह्मा जी के भी सनातन स्वामी हैं—को भूल गए हैं? क्यों हम तथाकथित धर्म-शिक्षकों की मीठी-मीठी झूठी बातों में फँस गए हैं? क्यों हमने अपने आप को ऐसी असत्य बातों को मानने और विभिन्न प्रकार की संगति से प्रभावित होने की अनुमति दी है? और क्यों हम उन धर्मों को मान रहे हैं जो इन तथाकथित शिक्षकों द्वारा बनाए गए हैं? इसका एक ही कारण है—हमारा अज्ञान।
हमें यह शब्द ‘अज्ञान’ सुनना अच्छा नहीं लगता। परन्तु हमें कभी नहीं भूलना चाहिए कि हम अज्ञान में हैं।
जैसे—यदि किसी को पीलिया (जॉन्डिस) हो जाए तो मीठी चीनी भी उसे कड़वी लगती है। पर डॉक्टर उसे वही चीनी दवा के रूप में खाने की सलाह देता है और धीरे-धीरे जैसे-जैसे पीलिया घटता है, वह फिर से मिठास का स्वाद लेने लगता है। इसी प्रकार, यदि हम सचमुच अपने धर्म के विषय में अज्ञान को समझने का प्रयास करें, तो भगवान श्रीकृष्ण की कृपा से हम धीरे-धीरे अपने सच्चे धर्म को समझने और उसकी मधुरता को अनुभव करने लगेंगे।
जैसे कोई पुत्र, जो अपने पिता का भक्त और आज्ञाकारी है, वह कभी प्रसन्न नहीं होगा उस व्यक्ति से जो पहले उसके पिता का अनादर करे और बाद में सम्मान दिखाने लगे। ऐसे व्यक्ति से पिता-प्रेमी पुत्र कभी प्रसन्न नहीं होगा।
इसी प्रकार, यदि हम आध्यात्मिक दृष्टि से देखें तो पाएंगे कि गोलोक बिहारी, परम भगवान श्रीकृष्ण सभी देवताओं और देवियों के पिता हैं। जब हम अन्य देवताओं और देवियों की पूजा करके, उनसे भौतिक वस्तुओं की याचना करके और उन्हें प्रसन्न करने का प्रयास करके श्रीकृष्ण का अनादर करते हैं—तो हम उन भौतिक वस्तुओं में आसक्त हो जाते हैं। फिर जब प्रकृति के नियम के अनुसार वे वस्तुएँ नष्ट हो जाती हैं तो हमें दुःख होता है। तो क्या इस स्वभाव को अज्ञान मानने में कोई हानि है?
माया वही है जो भौतिक है या अस्थायी है। माया वही है जो नापी-तोली जा सकती है और समय के साथ बदलती रहती है, वह शाश्वत नहीं है। यदि हम यह कहें कि हमारा मन इस अस्थिर और बदलती हुई शक्ति ‘माया’ में फँस जाने से अज्ञान में है, तो इसमें दुखी या क्रोधित होने की कोई आवश्यकता नहीं।
मेरा सभी पाठकों से विनम्र निवेदन है कि कृपया मुझसे क्रोधित न हों और इस विषय पर शांति से विचार करें। परम भगवान श्रीकृष्ण की कृपा से हम अवश्य ही इस अज्ञान की अंधेरी खाई से बाहर निकल सकते हैं, जिसमें माया ने हमें ढक रखा है और हम पीड़ा तथा दुःख भोग रहे हैं। प्रभु की कृपा से हम प्रकाश में आ सकते हैं और अपने शाश्वत, आनंद-स्वरूप भगवान श्रीकृष्ण से अपना सनातन संबंध पुनः स्थापित कर सकते हैं।
परम भगवान श्रीकृष्ण ही सभी जीवों के वास्तविक पिता हैं। हम उनके शाश्वत संतान और सेवक हैं। सेवक का कर्तव्य है कि वह सदा अपने स्वामी की सेवा करे। जब भी हम अपनी वास्तविक पहचान—भगवान की सेवा—को भूल जाते हैं, तब हम घोर अज्ञान में फँस जाते हैं और भौतिक संसार की विभिन्न उलझनों में पड़कर अपना जीवन व्यर्थ कर देते हैं।
आजकल, अधिकांश लोग अपनी वास्तविक पहचान को भूल चुके हैं और धर्म के बारे में अलग-अलग विचार रखते हैं। कुछ लोगों ने धर्म को ही व्यवसाय बना लिया है। ये तथाकथित चतुर धर्म-शिक्षक सरल-हृदय लोगों को धोखा देते हैं और उनका धन, शक्ति आदि का दुरुपयोग करते हैं। परन्तु इस अस्थायी संसार की अन्य वस्तुओं की तरह इनका धर्म-व्यापार भी अस्थिर है और समय के साथ समाप्त हो जाएगा। इन चतुर लोगों की अपनी-अपनी धारणाएँ हैं और कलियुग में इस प्रकार के धर्म-व्यवसाय निरंतर बढ़ रहे हैं। इनके साथ-साथ धर्म के बारे में भिन्न-भिन्न धारणाएँ भी बढ़ती जा रही हैं।
जब हम अपने धर्म से अज्ञानी होते हैं और कोई व्यक्ति सुंदर धार्मिक वस्त्र पहनकर वही बातें कहता है जो हम सुनना चाहते हैं, तो हम उसे धार्मिक मान लेते हैं। ऐसे तथाकथित धार्मिक लोग तोते की तरह शास्त्रों को रट लेते हैं और लोगों को सुंदर ढंग से सुनाते हैं। लेकिन उनके जीवन में इन शास्त्रों के उपदेशों को पालन करने की कोई भावना नहीं होती। जो लोग स्वयं शास्त्रों के वचनों का पालन नहीं करते और केवल दूसरों को पालन करने को कहते हैं, वे केवल बाहर से साधु-संत की वेशभूषा पहनकर समाज को धोखा दे रहे हैं। ऐसा छल-कपट धर्म नहीं कहलाता।
हम इस मानव-शरीर में इसलिए नहीं आए कि मूर्ख बनकर धोखा खाएँ। हमारा केवल एक ही उद्देश्य है—अपनी तथाकथित बुद्धिमानी को त्यागकर सच्चे अर्थ में बुद्धिमान बनना, शास्त्रों का पालन करना और परम आनंद-स्वरूप भगवान श्रीकृष्ण का प्रेम प्राप्त करने का प्रयास करना। वेदों (भारतीय शास्त्रों) के उपदेशों का पूर्ण समर्पण से पालन करना और भगवान श्रीकृष्ण को पाने का प्रयास करना ही वास्तविक धर्म है।
हमारी गौड़ीय वैष्णव परंपरा में, जगद्गुरु श्रील भक्तिविनोद ठाकुर ने अपनी प्रसिद्ध पुस्तक जयव धर्म में हमारे वास्तविक धर्म को बहुत सरल भाषा में समझाया है।
किसी भी वस्तु का सनातन स्वभाव ही उसका सनातन धर्म है। कृष्ण की इच्छा से जब कोई वस्तु उत्पन्न होती है तो उसके साथ उसका शाश्वत स्वभाव (नित्य) या कार्य भी उत्पन्न होता है। वही स्वभाव उस वस्तु का शाश्वत धर्म (नित्य धर्म) है। इसके बाद जब परिस्थितियोंवश वह वस्तु किसी अन्य वस्तु के साथ जुड़ती है तो उसका स्वभाव बदल जाता है। यह बदला हुआ स्वभाव धीरे-धीरे स्थिर हो जाता है और नित्य स्वभाव का साथी बन जाता है। यह बदला हुआ स्वभाव हमारी वास्तविक प्रकृति नहीं है। इसे निसर्ग कहते हैं। यही निसर्ग हमारी वास्तविक प्रकृति का स्थान ले लेता है और वास्तविक स्वभाव जैसा प्रतीत होता है।
श्रील भक्तिविनोद ठाकुर ने इसे स्पष्ट करने के लिए सुंदर उदाहरण दिया है। पानी एक वस्तु है और तरलता उसका स्वभाव है। यदि किसी कारणवश पानी बर्फ बन जाए, तो उस बर्फ का स्वभाव ठोस हो जाएगा। यह बर्फ का स्वभाव निसर्ग है। निसर्ग शाश्वत (नित्य) नहीं, बल्कि अस्थायी (नैमित्तिक) है। यदि वह परिस्थिति समाप्त हो जाए जिसके कारण पानी बर्फ बना था, तो बर्फ पुनः पानी बन जाएगी और अपने वास्तविक स्वभाव में लौट आएगी। इससे हम देखते हैं कि वास्तविक स्वभाव शाश्वत है। भले ही परिस्थिति बदलने से वह अस्थायी रूप से ढक जाए, परंतु वास्तविक स्वभाव वस्तु के भीतर सुप्त रूप में विद्यमान रहता है और परिस्थिति अनुसार पुनः प्रकट हो सकता है।
किसी भी वस्तु का स्वभाव ही उसका शाश्वत धर्म (नित्य धर्म) है। किसी वस्तु का निसर्ग उसका अस्थायी धर्म (नैमित्तिक धर्म) है। जो व्यक्ति इस भेद को समझता है, वही नित्य और नैमित्तिक धर्म में भेद कर सकता है। जो इसे नहीं समझता, वह निसर्ग को ही अपना मूल स्वभाव मान लेता है और नैमित्तिक धर्म को ही नित्य धर्म मानता है। अर्थात्, वह अस्थायी को शाश्वत मान लेता है और इस प्रकार अपनी वास्तविक स्थिति से अज्ञानी बना रहता है।
ଆମର ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ଖୋଜିବା
ଏହି କଳିଯୁଗରେ, ଲୋକମାନେ ଧର୍ମ ଉପରେ ବିତର୍କ କରୁଛନ୍ତି। ଭଗବାନଙ୍କ ସୃଷ୍ଟିରେ, ମାନବ ରୂପ ସର୍ବୋତ୍ତମ। ମାନବ ଜୀବନକୁ ସର୍ବୋତ୍ତମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ କାରଣ ମଣିଷ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀ ପରି ଅଜ୍ଞ ନୁହେଁ, ବରଂ ସେମାନେ ବୁଦ୍ଧିମାନ। ଏଠାରେ ମଣିଷକୁ ବୁଦ୍ଧିମାନ କୁହାଯାଏ କାରଣ ସେମାନଙ୍କର ଚିନ୍ତା କରିବାର ଶକ୍ତି ଅନ୍ୟ ଜୀବନ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ।
କିନ୍ତୁ, ମାନବ ଜାତିର ସ୍ୱଭାବ ଏପରି ଯେ ସେମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କର ସଙ୍ଗ ଦ୍ୱାରା ବହୁତ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଅନ୍ତି। ସନ୍ଥ କିମ୍ବା ଭଲ ଲୋକଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ, ସେମାନେ ଦେବତାମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ଦିବ୍ୟ ହୋଇଯାଆନ୍ତି, ଏବଂ ଦୁଷ୍ଟ ଲୋକଙ୍କ ସଙ୍ଗତିରେ, ସେମାନେ ପଶୁମାନଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ନିଷ୍ଠୁର ହୋଇଯାଆନ୍ତି। ଏହି କାରଣରୁ, ଆମକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ଏହି ମାନବ ଜୀବନର ଗୁରୁତ୍ୱକୁ ଜାଣି, ଆମେ ସର୍ବଦା ସନ୍ଥ ଏବଂ ଭଲ ଲୋକଙ୍କ ସହିତ ସଙ୍ଗତି କରିବା ଉଚିତ।
ପରମ ଭଗବାନ ଏହି ଭୌତିକ ଜଗତରେ ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଏବଂ ସର୍ବପ୍ରଧାନ। ପରମ ଭଗବାନଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଏବଂ ଇଚ୍ଛା ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ପ୍ରଥମ ଜୀବ ଭଗବାନ ବ୍ରହ୍ମା ଏକ ଶ୍ଳୋକ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମକୁ ବୁଝାଇଛନ୍ତି ଯେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ହେଉଛନ୍ତି ପରମ ଭଗବାନ।
ଶ୍ଲୋକ
ଈଶ୍ୱରଃ ପରମଃ କୃଷ୍ଣଃ
ସଚ୍ଚିଦ-ଆନନ୍ଦ-ବିଗ୍ରହଃ
ଅନାଦିର ଆଦିର ଗୋବିନ୍ଦଃ
ସର୍ବ-କାରଣ-କାରଣମ୍
ପରମେଶ୍ୱର ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ହେଉଛନ୍ତି ସତ୍ ଅର୍ଥାତ୍ ଅନନ୍ତ, ଚିତ୍ ଅର୍ଥ ଚେତନା ଏବଂ ଆନନ୍ଦ ଅର୍ଥ ଆନନ୍ଦ (ସତ୍-ଚିତ୍-ଆନନ୍ଦ)ର ମିଶ୍ରଣ। ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଏହି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ସୃଷ୍ଟି ପୂର୍ବରୁ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିଲେ, ସେ ଏବେ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟମାନ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ବିନାଶ ପରେ ମଧ୍ୟ ବିଦ୍ୟମାନ ରହିବେ।
ଏହି ଜଗତରେ ଯେକୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ କିମ୍ବା ଘଟଣା ଘଟୁଛି, ସେହି ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପର ଉତ୍ସ ହେଉଛନ୍ତି ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ। ଏହି କାରଣରୁ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମକୁ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ସମସ୍ତ କାରଣର କାରଣ। ପ୍ରତ୍ୟେକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ସର୍ବଦା ଏକ କାରଣ ଅଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, କ୍ରୋଧ ଅତୃପ୍ତ ଇଚ୍ଛାରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ ଏବଂ ପବନ ଯୋଗୁଁ ଗଛର ପତ୍ର କଳଙ୍କିତ ହୁଏ।
ବାସ୍ତବରେ ମାନବ ଜାତି ହେଉଛି ଜୀବନର ସବୁଠାରୁ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଜାତି, ତଥାପି ଆମ ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଅଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଆମେ ବିଭିନ୍ନ ଭାଷା କହୁ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ, ଜୀବନଶୈଳୀ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ଇତ୍ୟାଦିରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଅଛି। ଏହି ପାର୍ଥକ୍ୟଗୁଡ଼ିକର କାରଣ ହେଉଛି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ସଙ୍ଗତିର ପ୍ରଭାବ।
କିନ୍ତୁ, ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡର ଅନ୍ୟ ଜୀବମାନଙ୍କର ସ୍ୱଭାବ ସେମାନଙ୍କ ସଙ୍ଗତି ଦ୍ୱାରା ନୁହେଁ, ବରଂ ଭଗବାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରାଯାଏ। ଏହି କାରଣରୁ ପ୍ରାଣୀ କେଉଁଠାରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କଲେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ଖାଦ୍ୟ ଅଭ୍ୟାସ ଏବଂ ଜୀବନଶୈଳୀ ସମାନ ଦେଖାଯାଏ।
ଏବେ, ଯଦି ଆମେ ନିଜକୁ ପଚାରୁ, ଆମେ ସର୍ବୋତ୍ତମ ବୁଦ୍ଧିମାନ ଜୀବନରୂପ ହେବା ସତ୍ତ୍ୱେ କାହିଁକି ପରମ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଭୁଲିଗଲୁ? ଆମର ସୃଷ୍ଟିକର୍ତ୍ତା ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ଶାଶ୍ୱତ କର୍ତ୍ତା କିଏ? ଏବଂ ଆମେ କାହିଁକି ତଥାକଥିତ ଧାର୍ମିକ ନେତାମାନଙ୍କ ମିଛ ମିଠା କଥାର ଫାଶରେ ପଡ଼ିଗଲୁ? ଆମେ କାହିଁକି ଏପରି ମିଛ କଥାରେ ନିଜକୁ ସମର୍ପଣ କରିଛୁ ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଲୋକଙ୍କ ସଙ୍ଗତି ଦ୍ୱାରା ନିଜକୁ ପ୍ରଭାବିତ ହେବାକୁ ଦେଇଛୁ? ଏବଂ ଆମେ କାହିଁକି ଏହି ତଥାକଥିତ ଧାର୍ମିକ ନେତାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ଧର୍ମକୁ ପାଳନ କରୁ? ଏସବୁର କାରଣ କେବଳ ଆମର ଅଜ୍ଞତା।
ଆମେ ଏହି ‘ଅଜ୍ଞାନ’ ଶବ୍ଦଟି ଶୁଣିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରୁନାହୁଁ। ତଥାପି ଆମେ କେବେବି ଭୁଲିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ଯେ ଆମେ ଅଜ୍ଞତାରେ ଅଛୁ।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଯେତେବେଳେ କେହି ଜଣ୍ଡିସରେ ପୀଡିତ ହୁଅନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ସ୍ୱାଦିଷ୍ଟ, ମିଠା କେଣ୍ଡି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ତିକ୍ତ ଲାଗେ। କିନ୍ତୁ ଡାକ୍ତର ତାଙ୍କୁ ଔଷଧ ଭାବରେ ମିଠା କେଣ୍ଡି ଖାଇବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଅନ୍ତି ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ଜଣ୍ଡିସର ପ୍ରଭାବ କମିବା ସହିତ, ରୋଗୀ ପୁଣି ମିଠାର ମିଠା ସ୍ୱାଦ ଚାଖିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି। ସେହିପରି, ଯଦି ଆମେ ପ୍ରକୃତରେ ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଆମର ଅଜ୍ଞତାକୁ ବୁଝିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା, ତେବେ ପରମ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ କୃପା ଦ୍ଵାରା ଆମେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଆମର ପ୍ରକୃତ ଧର୍ମକୁ ଜାଣିପାରିବୁ।
ପିତାଙ୍କ ପ୍ରତି କର୍ତ୍ତବ୍ୟପରାୟଣ ଏବଂ ବିଶ୍ୱସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି କେବେବି ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରତି ଖୁସି ହେବେ ନାହିଁ ଯିଏ ପ୍ରଥମେ ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ପ୍ରତି ଅସମ୍ମାନ ଦେଖାଏ ଏବଂ ପରେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କରିବାକୁ ଆସେ। ଏପରି ଅସମ୍ମାନଜନକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ, ପିତା-ପ୍ରେମୀ ପୁଅ କେବେବି ଖୁସି ହୋଇପାରେ ନାହିଁ।
ସେହିପରି, ଯଦି ଆମେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଜଗତ ଆଡ଼କୁ ଦେଖିବା, ତେବେ ଆମେ ଦେଖିବୁ ଯେ ଗୋଲୋକ ବିହାରୀ, ସର୍ବୋଚ୍ଚ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ, ସମସ୍ତ ଦେବୀଦେବତାଙ୍କ ପିତା। ଆମେ ଅନ୍ୟ ଦେବୀମାନଙ୍କୁ ପୂଜା କରି, ସେମାନଙ୍କୁ ଖୁସି କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରି ଏବଂ ଆମର ଭୌତିକ ସୁଖ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଭୌତିକ ବସ୍ତୁ ମାଗି ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ଅସମ୍ମାନ କରୁ। ତା’ପରେ ଆମେ ଏହି ଭୌତିକ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଆସକ୍ତ ହୋଇଯାଉ ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ଯେତେବେଳେ ପ୍ରକୃତିର ନିୟମ ଅନୁସାରେ, ଏହି ଭୌତିକ ବସ୍ତୁଗୁଡ଼ିକ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ, ଆମେ ଦୁଃଖିତ ହୋଇଯାଉ। ତେବେ ଏହି ପ୍ରକୃତିକୁ ଅଜ୍ଞତା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବାରେ କ୍ଷତି କ’ଣ?
ମାୟା ଅର୍ଥାତ୍ ଯାହା ଭୌତିକ କିମ୍ବା କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ। ମାୟା ଅର୍ଥାତ୍ ଯାହା ମାପଯୋଗ୍ୟ ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବ, ଏହା ଶାଶ୍ୱତ ନୁହେଁ। ଯଦି ଆମେ କହିବା ଯେ ମନ ଅଜ୍ଞାନରେ ଅଛି କାରଣ ଏହା ମାୟା ନାମକ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ, ଅସ୍ଥିର ଶକ୍ତିରେ ଫସି ରହିଛି, ତେବେ ବିଚଳିତ କିମ୍ବା କ୍ରୋଧିତ ହେବାର କୌଣସି ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ।
ମୁଁ ସମସ୍ତ ପାଠକଙ୍କୁ ବିନମ୍ର ଭାବରେ ଅନୁରୋଧ କରୁଛି ଯେ ଦୟାକରି ମୋ ଉପରେ କ୍ରୋଧିତ ନ ହୋଇ ଏହି ବିଷୟ ବିଷୟରେ ଭଲଭାବେ ଚିନ୍ତା କରନ୍ତୁ। ପରମ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ କୃପା ଦ୍ୱାରା, ଆମେ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏହି ଅଜ୍ଞାନର ଅନ୍ଧକାର କୂପରୁ ବାହାରି ପାରିବା ଯେଉଁଥିରେ ଆମେ ମାୟା ଦ୍ୱାରା ଆଚ୍ଛାଦିତ ଏବଂ ଦୁଃଖ ଏବଂ କଷ୍ଟ ଭୋଗୁଛୁ। ଭଗବାନଙ୍କ କୃପା ଦ୍ୱାରା, ଆମେ ଧୀରେ ଧୀରେ ଆଲୋକକୁ ଆସିପାରିବା ଏବଂ ସୁଖଦ ପରମ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ସହିତ ଆମର ଅନନ୍ତ ସମ୍ପର୍କ ପୁନଃସ୍ଥାପିତ କରିପାରିବା।
ପରମ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସମସ୍ତ ଜୀବଙ୍କ ପ୍ରକୃତ ପିତା। ଆମେ ତାଙ୍କର ଅନନ୍ତ ସନ୍ତାନ ଏବଂ ସେବକ। ସର୍ବଦା ତାଙ୍କ ମାଲିକଙ୍କ ସେବା କରିବା ସେବକର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ। ଯେତେବେଳେ ଆମେ ପରମ ଭଗବାନଙ୍କ ସେବା କରିବାର ଆମର ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ଭୁଲିଯାଉ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଅନ୍ଧକାର ଅଜ୍ଞତାର ଫାଶରେ ପଡ଼ି ବିଭିନ୍ନ ସାଂସାରିକ, ଭୌତିକ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଲିପ୍ତ ହୋଇ ଆମର ଜୀବନକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦେଉ।
ଆଜିକାଲି, ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ପରିଚୟ ଭୁଲିଯାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଚିନ୍ତାଧାରା ରଖିଛନ୍ତି। କେତେକ ଧର୍ମକୁ ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ କରିଛନ୍ତି। ଧର୍ମର ଏହି ତଥାକଥିତ ଚତୁର ଶିକ୍ଷକମାନେ ସରଳ ହୃଦୟର ଲୋକଙ୍କୁ ମୂର୍ଖ କରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଶକ୍ତି, ଟଙ୍କା ଇତ୍ୟାଦିର ଅପବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କୁ ଫସାଉଛନ୍ତି। ତଥାପି, ଏହି ଅସ୍ଥିର, ଅସ୍ଥାୟୀ ଭୌତିକ ଜଗତର ସବୁକିଛି ପରି, ଏହି ତଥାକଥିତ ଧର୍ମ ଶିକ୍ଷକମାନଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟ ମଧ୍ୟ ଅସ୍ଥିର ଏବଂ ସମୟ ସହିତ ଶେଷ ହୋଇଯିବ। ଏହି ଚତୁର ଲୋକମାନଙ୍କର ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ନିଜସ୍ୱ ଧାରଣା ଅଛି। କଳିଯୁଗରେ ଧର୍ମର ଏହି ବ୍ୟବସାୟଗୁଡ଼ିକର ସଂଖ୍ୟା ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ଏହି ବୃଦ୍ଧି ସହିତ, ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଲୋକମାନଙ୍କର ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଧାରଣା ମଧ୍ୟ ଧୀରେ ଧୀରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି।
ଯେତେବେଳେ ଆମେ ଆମ ଧର୍ମ ବିଷୟରେ ଅଜ୍ଞ ହୋଇଥାଉ ଏବଂ ସୁନ୍ଦର ଧାର୍ମିକ ପୋଷାକ ପିନ୍ଧିଥିବା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଆମ ସହିତ ଆମେ ଯାହା ଶୁଣିବାକୁ ଚାହୁଁ, ସେ ବିଷୟରେ କଥାବାର୍ତ୍ତା କରେ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଧାର୍ମିକ ବୋଲି ଭାବିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥାଉ। ଏହି ତଥାକଥିତ ଧାର୍ମିକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଶୁକ ପରି ବିଭିନ୍ନ ଶାସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ମନେ ରଖନ୍ତି ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କୁ ବହୁତ ସୁନ୍ଦର ଭାବରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କର ନିଜ ଜୀବନରେ ଏହି ଶାସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପାଳନ କରିବାର କୌଣସି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନାହିଁ। ଯେଉଁମାନେ ନିଜ ଜୀବନରେ ଶାସ୍ତ୍ରର ବାଣୀକୁ ଅଭ୍ୟାସ କରୁନାହାଁନ୍ତି, ବରଂ କେବଳ ଶ୍ଳୋକଗୁଡ଼ିକୁ ମନେ ରଖୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସେଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ କହୁଛନ୍ତି, ସେମାନେ କେବଳ ଧାର୍ମିକ ସନ୍ଥଙ୍କ ପରି ପୋଷାକ ପିନ୍ଧୁଛନ୍ତି ଏବଂ ସମାଜକୁ ମୂର୍ଖ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରକାରର ଠକେଇକୁ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଧର୍ମ କିମ୍ବା ଧର୍ମ କୁହାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ।
ଆମେ ମାନବ ଶରୀରରେ ମୂର୍ଖଙ୍କ ପରି ଠକାମି ପାଇଁ ଏହି ଜଗତକୁ ଆସିନାହୁଁ। ଏଠାରେ ଆମର ଏକମାତ୍ର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଆମର ତଥାକଥିତ ବୁଦ୍ଧିକୁ ପାଶୋରି ପ୍ରକୃତ ଅର୍ଥରେ ଶାସ୍ତ୍ରଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା, ବୁଦ୍ଧିମାନ ହେବା ଏବଂ ଶାଶ୍ୱତ ଆନନ୍ଦମୟ ପରମ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ପ୍ରେମ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା। ପ୍ରକୃତ ଧର୍ମ ହେଉଛି ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ପଣ ସହିତ ବୈଦିକ (ଭାରତୀୟ ଶାସ୍ତ୍ର) ଶିକ୍ଷାଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କରିବା ଏବଂ ପରମ ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣଙ୍କୁ ପ୍ରାପ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ପ୍ରୟାସ କରିବା।
ଆମର ଗୌଡ଼ୀୟ ବୈଷ୍ଣବ ବଂଶରେ, କୃଷ୍ଣ କୃପା ମୂର୍ତ୍ତି ଶ୍ରୀଲ ଭକ୍ତି ବିନୋଦ ଠାକୁର ତାଙ୍କର ‘ଜୈବଧର୍ମ‘ ଶୀର୍ଷକ ପୁସ୍ତକରେ ଆମର ପ୍ରକୃତ ଧର୍ମକୁ ଅତି ସରଳ ଭାଷାରେ ବ୍ୟାଖ୍ୟା କରିଛନ୍ତି।
କୌଣସି ବସ୍ତୁର ଶାଶ୍ୱତ ରୂପ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଶାଶ୍ୱତ ଧର୍ମ। ଯେତେବେଳେ କୃଷ୍ଣଙ୍କ ଇଚ୍ଛାରେ କୌଣସି ବସ୍ତୁ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ସେହି ବସ୍ତୁର ଶାଶ୍ୱତ ସ୍ୱଭାବ (ନିତ୍ୟ) କିମ୍ବା କାର୍ଯ୍ୟ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱାଭାବିକ ଭାବରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ। ସେହି ସ୍ୱଭାବ ହେଉଛି ସେହି ବସ୍ତୁର ଶାଶ୍ୱତ ଧର୍ମ (ନିତ୍ୟଧର୍ମ)। ଏହା ପରେ, ଯେତେବେଳେ ସେହି ବସ୍ତୁ ବିଭିନ୍ନ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଅନ୍ୟ ବସ୍ତୁ ସହିତ ସଂସ୍ପର୍ଶରେ ଆସେ, ତାହାର ସ୍ୱଭାବ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୁଏ। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସ୍ୱଭାବ ଦିନକୁ ଦିନ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଏ ଏବଂ ଶାଶ୍ୱତ ସ୍ୱଭାବ (ନିତ୍ୟ)ର ସାଥୀ ହୋଇଯାଏ। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତିତ ସ୍ୱଭାବ ଆମର ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱଭାବ ନୁହେଁ। ଏହାକୁ ନିସର୍ଗ କୁହାଯାଏ। ଏହି ନିସର୍ଗ ଆମର ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱଭାବର ସ୍ଥାନ ନେଇଥାଏ ଏବଂ ଆମର ପ୍ରକୃତ ସ୍ୱଭାବ ପରି ଦେଖାଯାଏ।
ଏହାକୁ ଆହୁରି ସ୍ପଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ, ଶ୍ରୀଲ ଭକ୍ତି ବିନୋଦ ଠାକୁର ଏକ ସୁନ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଦେଇଛନ୍ତି। ଜଳ ଏକ ବସ୍ତୁ ଏବଂ ତରଳତା ଏହାର ପ୍ରକୃତି। ଯଦି କିଛି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପାଣି ବରଫ ହୋଇଯାଏ, ତେବେ ସେହି ଜଳର ରୂପ ବରଫ ଭଳି କଠିନ ହୋଇଯାଏ। ଏହା ଜଳର ନିସର୍ଗ ପ୍ରକୃତି। ନିସର୍ଗ ପ୍ରକୃତି ଶାଶ୍ୱତ(ନିତ୍ୟ) ନୁହେଁ, ଏହା ଅସ୍ଥାୟୀ (ନୈମିତ୍ତିକ)। ଯଦି ପାଣି ବରଫ ହୋଇଯାଏ ସେହି ଅବସ୍ଥାରେ ଅପସାରିତ ହୁଏ ତେବେ ବରଫ ପୁଣି ଜଳରେ ପରିଣତ ହୁଏ ଏବଂ ତାହାର ମୂଳ ସ୍ୱଭାବକୁ ଫେରିଯାଏ। ଏହିପରି ଆମେ ଦେଖୁଛୁ ଯେ ସ୍ୱଭାବ ଶାଶ୍ୱତ। କେତେକ ପରିସ୍ଥିତି ଯୋଗୁଁ ଏହି ସ୍ୱଭାବ ଅସ୍ଥାୟୀ ଭାବରେ ରୂପାନ୍ତରିତ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ମୂଳ ସ୍ୱଭାବ ବସ୍ତୁ ମଧ୍ୟରେ (ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜଳ) ଏକ ସୁପ୍ତ ଅବସ୍ଥାରେ ବିଦ୍ୟମାନ ଥିଲା। ପରିସ୍ଥିତି ଅନୁସାରେ, ମୂଳ ସୁପ୍ତ ସ୍ୱଭାବ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ପୁନର୍ଜୀବିତ ହୋଇପାରେ।
ଏକ ବସ୍ତୁର ସ୍ୱଭାବ ହେଉଛି ଏହାର ଶାଶ୍ୱତ ଧର୍ମ (ନିତ୍ୟ ଧର୍ମ)। ଏକ ବସ୍ତୁର ନିସର୍ଗ ହେଉଛି ଏହାର ଅସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରକୃତି (ନୈମିତ୍ତିକ ଧର୍ମ)। ଯିଏ ଏହାକୁ ବୁଝେ, ସେ ନିତ୍ୟ ଏବଂ ନୈମିତ୍ତିକ ଧର୍ମ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ବୁଝିପାରିବ। ଯେଉଁମାନେ ଏହାକୁ ବୁଝନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନେ ନିସର୍ଗକୁ ସେମାନଙ୍କର ମୂଳ ସ୍ୱଭାବ ଏବଂ ନୈମିତ୍ତିକ ଧର୍ମକୁ ସେମାନଙ୍କର ନିତ୍ୟ ଧର୍ମ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ଅନ୍ୟ ଶବ୍ଦରେ, ସେମାନେ ଯାହା କ୍ଷଣସ୍ଥାୟୀ ତାହା ଶାଶ୍ୱତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି, ଏବଂ ଏହିପରି ଏହି ଜଗତରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରକୃତ ପରିସ୍ଥିତି ବିଷୟରେ ଅଜ୍ଞ ହୋଇ ରହନ୍ତି।
आपली वास्तविक ओळख शोधणे
या कलियुगामध्ये लोकांमध्ये धर्मवरून वादविवाद सुरू आहेत. भगवंतांच्या सृष्टीत मानवी स्वरूप हे सर्वोत्तम आहे. मानवी जीवन हे सर्वोत्कृष्ट मानले जाते कारण मानव हा इतर प्राण्यांप्रमाणे अज्ञानी नसून तो बुद्धिमान आहे. इथे मानवांना बुद्धिमान म्हटले आहे कारण त्यांची विचार करण्याची क्षमता इतर जीवांपेक्षा थोर आहे.
तथापि मनुष्य जातीचा स्वभाव असा आहे की त्याच्यावर त्याच्या इतरांशी येणाऱ्या संगतीचा, समाजाचा खूप मोठा प्रभाव पडतो. संत किंवा सज्जनांच्या संगतीमध्ये ते देवतांपेक्षाही अधिक दैवी होतात आणि दुष्ट संगतीमध्ये ते पशुंपेक्षाही अधिक पाशवी होतात. याच कारणास्तव आपल्याला मिळालेल्या या मानवी जीवनाच महत्त्व जाणून आपण नेहमी संत सज्जनांची संगत केली पाहिजे. या भौतिक जगतामध्ये सर्वोच्च आणि सर्व अग्रणी परम भगवंत आहेत. परम भगवंतांच्या आज्ञेने आणि इच्छेने सर्व प्रथम निर्माण झालेले जीव भगवान ब्रह्मदेव यांनी आपल्याला एका श्लोकाद्वारे स्पष्ट केले आहे की भगवान श्रीकृष्ण हेच परम भगवान आहेत.
ईश्वर: परम: कृष्ण: सच्चिदानंद विग्रह: ।
अनादिरादिर्गोविंद: सर्वकारणकारणम् ।।
परम भगवान श्रीकृष्ण हे सत् म्हणजे शाश्वत, चित् म्हणजे चैतन्यमय आणि आनंद म्हणजेच आनंदी (सत्-चिद्-आनंद) यांचे संयोजन आहे. श्रीकृष्ण या विश्वाच्या निर्मितीपूर्वीही अस्तित्वात होते ते आत्ताही आहेत आणि या विश्वाच्या प्रलयानंतरही अस्तित्वात असणार आहेत.
या विश्वामध्ये जे जे काही कार्य किंवा कृती घडत आहेत त्या सर्व कार्याचे मूळ स्रोत भगवान श्रीकृष्ण आहेत. हेच कारण आहे की भगवान श्रीकृष्णांनी ब्रह्मदेवांच्या माध्यमातून आपल्याला सांगितलं आहे की तेच सर्व कारणांचे कारण आहेत. प्रत्येक कार्यासाठी सदैव एक कारण असते. जसे की अतृप्त कामनांमुळे क्रोध उत्पन्न होतो आणि वाऱ्याची झुळूक आल्याने झाडाची पाने सळसळतात.
वास्तवामध्ये मानव वंश हा जीवांमध्ये सर्वोत्तम बुद्धिमान वंश असला तरीही आपल्यामध्ये अनेक भिन्नता आहेत. उदाहरणार्थ आपण वेगवेगळ्या भाषा बोलतो आणि आपले अन्न जीवनशैली संस्कृती या भिन्न भिन्न आहेत. ह्या वैविध्यचे कारण आपल्यावर असलेला वेगवेगळ्या संगतींचा प्रभाव हेच आहे.
तथापि सृष्टीतील अन्य जीवांचा स्वभाव हा त्यांच्या संगतीमुळे नाही तर भगवंतांनी निश्चित केलेला आहे. याच कारणामुळे पशुने कुठे जन्म घेतला याच्या निरपेक्ष त्याच्या खाण्याच्या सवयी आणि जगण्याची पद्धत एकसमान आढळतात.
आता, जर आपण स्वतःला प्रश्न केला की, जीवनाचे सर्वात बुद्धिमान रूप असूनही, आपण परम भगवान श्रीकृष्ण यांना का विसरलो आहोत? जे आपल्या सृष्टिकर्ता भगवान ब्रह्मदेवाचे शाश्वत स्वामी आहेत? आणि आपण तथाकथित धर्मगुरूंच्या खोट्या गोड बोलण्याच्या सापळ्यात का फसलो आहोत? आपण अशा खोट्या बोलण्याला स्वतःला का समर्पित केले आहे आणि वेगवेगळ्या प्रकारच्या लोकांच्या सहवासाने स्वतःला प्रभावित होऊ देत आहोत ? आणि या तथाकथित धर्मगुरूंनी निर्माण केलेले धर्म आपण का पाळत आहोत? या सगळ्याचे कारण फक्त आपले अज्ञान आहे.
‘अज्ञान’ हा शब्द आपल्याला ऐकायला आवडत नाही. तथापि, आपण अज्ञानात आहोत हे आपण कधीही विसरू नये.
उदाहरणार्थ, जेव्हा एखाद्याला काविळीचा त्रास होतो, तेव्हा त्याला चवदार, गोड कँडी सुद्धा कडू लागते. पण डॉक्टर त्याला औषध म्हणून गोड कँडी खाण्याचा सल्ला देतात आणि हळूहळू जसा काविळीचा प्रभाव कमी होतो तसा रुग्ण पुन्हा मिठाईचा गोडवा चाखायला लागतो. त्याचप्रमाणे, जर आपण धर्माबद्दलचे आपले अज्ञान समजून घेण्याचा खरोखर प्रयत्न केला, तर परम भगवान कृष्ण यांच्या कृपेने आपल्याला हळूहळू आपला वास्तविक धर्म कळू शकेल.
जो माणूस आपल्या वडिलांबद्दल कर्तव्यदक्ष आणि निष्ठावान आहे तो अशा व्यक्तीवर कधीही प्रसन्न होणार नाही जो आपल्या वडिलांचा अगोदर अनादर करतो आणि नंतर येऊन त्यांचा आदर करतो. असा अनादर करणाऱ्यावर पिता-प्रेमी पुत्र कधीच प्रसन्न होऊ शकत नाही. त्याचप्रमाणे. जर आपण आध्यात्मिक जगाकडे पाहिले तर आपल्याला असे आढळेल की गोलोक बिहारी परम भगवान श्रीकृष्ण हे सर्व देवी-देवतांचे पिता आहेत. आपण इतर देवी-देवतांची पूजा करून, त्यांना प्रसन्न करण्याचा प्रयत्न करत आणि आपल्या भौतिक सुखात वाढ करण्यासाठी त्यांच्याकडे भौतिक वस्तू मागून श्रीकृष्णाचा अनादर करतो. मग आपण या भौतिक वस्तूंशी आसक्त होतो आणि हळूहळू जेव्हा निसर्गाच्या नियमांनुसार या भौतिक वस्तूंचा नाश होतो तेव्हा आपण दुःखी होतो. तेव्हा हाच स्वभाव अज्ञान म्हणून स्वीकारण्यात काय हानी आहे ?
माया म्हणजे ते जे भौतिक आहे किंवा तात्पुरते आहे. माया म्हणजे ती जी मोजता येण्याजोगी आहे आणि हळूहळू रूपांतरित होईल, ती शाश्वत नाही. माया नावाच्या या परिवर्तनशील, अस्थिर ऊर्जेमध्ये अडकल्यामुळे मन अज्ञानात आहे असे जर आपण म्हणू तर अस्वस्थ किंवा क्रोधी होण्याची गरज नाही.
सर्व वाचकांना माझी नम्र विनंती आहे की कृपया माझ्यावर न रागावता या विषयाचा नीट विचार करा. परम भगवान श्रीकृष्ण यांच्या कृपेने आपण या अज्ञानाच्या अंधाऱ्या विहिरीतून नक्कीच बाहेर पडू शकतो ज्यामध्ये आपण मायेने झाकलेले आहोत आणि दुःख व क्लेशाने ग्रासलेले आहोत. परमेश्वराच्या कृपेने आपण हळूहळू प्रकाशात येऊ शकतो आणि आनंददायी परम भगवान श्रीकृष्ण यांच्यासह आपले शाश्वत नाते पुन्हा प्रस्थापित करू शकतो.
परम भगवान श्रीकृष्ण हे सर्व सजीव स्वरूपांचे वास्तविक पिता आहेत. आम्ही त्याची चिरंतन मुले आणि सेवक आहोत. सदैव आपल्या मालकाची सेवा करणे हे सेवकाचे कर्तव्य आहे. जेव्हा आपण भगवंताची सेवा करण्याची आपली वास्तविक ओळख विसरतो तेव्हा आपण अंधकारमय अज्ञानाच्या सापळ्यात अडकतो आणि विविध सांसारिक, भौतिक गुंत्यात गुंतून जातो आणि आपले जीवन विस्कटून टाकतो.
आजकाल, बहुतेक लोक आपली वास्तविक ओळख विसरले आहेत आणि धर्माबद्दल त्यांचे वेगवेगळे विचार आहेत. काहींनी धर्माला आपला व्यवसाय बनवल आहे. धर्माचे हे तथाकथित चतुर शिक्षक सरळमार्गी मनाच्या लोकांना मुर्ख बनवत आहेत आणि त्यांची शक्ती, पैसा इत्यादींचा दुरुपयोग करण्यासाठी त्यांना फसवत आहेत तथापि, या तात्पुरत्या भौतिक जगात सर्वकाही अस्थिर आहे, तसेच ह्या तथाकथित धर्मा शिक्षकांचा व्यवसाय देखील अस्थिर आहे आणि यथाकाळी तो देखील संपेलच . या हुशार लोकांची धर्माबद्दलची स्वतःची धारणा असते. कलियुगात या धर्माचे धंदे करणाऱ्यांची संख्या फोफावत आहेत. या वाढीबरोबरच धर्माविषयी लोकांच्या भिन्नभिन्न धारणाही हळूहळू वाढत आहेत.
जेव्हा आपण आपल्या धर्माबद्दल अनभिज्ञ असतो आणि सुंदर धार्मिक पोशाख घातलेली एखादी व्यक्ती आपल्याला जे ऐकायचे आहे ते आपल्याशी बोलते तेव्हा आपण त्या व्यक्तीला धार्मिक समजू लागतो. हे तथाकथित धार्मिक लोकसमूह पोपटासारखे वेगवेगळे धर्मग्रंथ लक्षात ठेवतात आणि लोकांसमोर अतिशय सुरेखपणे मांडतात. तथापि, या धर्मग्रंथांच्या निर्देशांचे त्यांच्या स्वतःच्या जीवनात पालन करण्याचा त्यांचा कोणताही हेतू नसतो. जे लोक धर्मग्रंथातील शब्द स्वतःच्या जीवनात आचरणात आणत नाहीत, परंतु केवळ श्लोक लक्षात ठेवतात आणि इतरांना त्यांचे अनुसरण करण्यास सांगतात, ते केवळ धार्मिक संतांसारखे कपडे घालून समाजाला मूर्ख बनवत आहेत. अशा फसवणुकीला नक्कीच धर्म म्हणता येणार नाही.
आपण या जगात माणसाच्या शरीरात मुर्खासारखे फसवून घेण्यासाठी आलेलो नाहीत.आपल्या तथाकथित बुद्धिमत्तेला मागे सारून वास्तविक अर्थाने शास्त्रांचे पालन करून बुद्धिमान होत, शाश्वत आनंददायी परम भगवान श्रीकृष्णन्चे प्रेम प्राप्त करण्याचा प्रयत्न करणे हेच आपले येथे एकमेव उद्दिष्ट आहे. वैदिक (भारतीय धर्मग्रंथातील) शिकवणींचे पूर्ण समर्पणाने पालन करून, परम भगवान श्रीकृष्णाच्या प्राप्तीसाठी सर्वतोपरी प्रयत्न करणे हाच वास्तविक धर्म आहे.
आमच्या गौडिय वैष्णव वंश परंपरेत कृष्ण कृपा मूर्ती श्रील भक्ति विनोद ठाकूर यांनी आपल्या ‘जैवधर्म’ नावाच्या पुस्तकात अतिशय सोप्या भाषेत आपला वास्तव धर्म स्पष्ट केला आहे.
एखाद्या वस्तूचे शाश्वत स्वरूप हे सुद्धा त्याचा शाश्वत धर्मच आहे. जेव्हा कृष्णाच्या इच्छेने एखादी वस्तू निर्माण होते तेव्हा नैसर्गिकरित्या त्या वस्तूचा शाश्वत स्वभाव (नित्य) वा कार्य देखील निर्माण होते. तो स्वभाव हा त्या वस्तूचा शाश्वत धर्म (नित्यधर्म) आहे. यानंतर, भिन्न परिस्थितीमुळे जेव्हा ती वस्तू दुसऱ्या वस्तूशी संपर्कात येते, तेव्हा तिच्या स्वभावात परिवर्तन होते. हा परिवर्तीत स्वभाव दिवसेंदिवस दृढ होत जातो आणि शाश्वत स्वभावाचा (नित्य) साथीदार बनतो. हा परिवर्तीत स्वभाव आपला वास्तविक स्वभाव नाही. त्याला निसर्ग म्हणतात. हा निसर्ग आपल्या वास्तविक स्वरूपाच्या जागी बसतो आणि आपला वास्तविक स्वभाव असल्याचे भासतो.
हे आणखी स्पष्ट करण्यासाठी श्रील भक्ति विनोद ठाकूर यांनी एक सुंदर उदाहरण दिले आहे. पाणी ही एक वस्तू आहे आणि तरलता हे त्याचे स्वरूप आहे. जर काही परिस्थितीवशात पाणी बर्फ बनले तर त्या पाण्याचे स्वरूप बर्फ- घन बनते. हा पाण्याचा निसर्ग स्वभाव आहे. निसर्ग हा शाश्वत (नित्य) नाही, तो तात्पुरता (नैमित्तिक) आहे.
ज्या स्थितीत पाणी बर्फ बनले होते ती स्थिती काढून टाकल्यास बर्फ पुन्हा पाणी बनते आणि त्याच्या मूळ स्वरूपावर परत येते. अशा प्रकारे आपण पाहतो की प्रकृति शाश्वत आहे. या प्रकृतीचे काही विशिष्ट परिस्थितींमुळे तात्पुरते रूपांतर झाले, तरीही मूळ प्रकृती वस्तूमध्ये (या प्रकरणात पाण्यात) सुप्त अवस्थेत अस्तित्वात होती. प्रसंग आणि परिस्थितीनुसार मूळ सुप्त प्रकृती नक्कीच पुनरुज्जीवित होऊ शकते. एखाद्या वस्तूचा स्वभाव हा त्याचा शाश्वत धर्म (नित्य धर्म) असतो. एखाद्या वस्तूचा निसर्ग हा त्याचा तात्पुरता स्वभाव आहे (नैमित्तिक धर्म). ज्याला हे समजले आहे तो नित्य आणि नैमित्तिक धर्मातील फरक समजू शकतो. ज्यांना हे समजत नाही ते निसर्ग हा त्यांचा मूळ स्वभाव मानतात आणि नैमित्तिक धर्म हा त्यांचा नित्य धर्म मानतात. दुसऱ्या शब्दांत, ते तात्पुरते काय आहे ते शाश्वत मानतात आणि अशा प्रकारे या जगात त्यांच्या वास्तविक परिस्थितीबद्दल अज्ञानात राहतात.
પોતાની સાચી ઓળખ શોધવી
આ કલીયુગમાં લોકો ધર્મના આધારે વિવાદો શરૂ કરે છે. ભગવાનની સૃષ્ટિમાં માનવ સ્વરૂપ સૌથી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. માનવ જીવન સર્વોત્તમ છે કારણ કે માનવ અન્ય પ્રાણીઓ જેવી અજ્ઞાનતા ધરાવતા નથી, પરંતુ બુદ્ધિશાળી છે. અહીં માનવોને બુદ્ધિશાળી કહેવાયા છે કારણ કે તેમની વિચારવાની ક્ષમતા અન્ય જીવોથી વિશેષ છે.
તેમ છતાં, માનવ સ્વભાવ એવો છે કે તેના પર તેની સંગતિ અને સમાજનો ખૂબ મોટો પ્રભાવ પડે છે. સંત અથવા સજ્જનોની સંગતમાં તેઓ દેવતાઓ કરતાં પણ વધુ દૈવી બની જાય છે અને દુષ્ટ સંગતમાં તેઓ પશુઓ કરતાં પણ વધુ પાશવી બની જાય છે. આ જ કારણસર, આપણને મળેલ માનવ જીવનનું મહત્ત્વ સમજવું જોઈએ અને હંમેશાં સંત-સજ્જનોની સંગતમાં રહેવું જોઈએ. આ ભૌતિક જગતમાં સર્વોચ્ચ અને અગ્રગણ્ય ભગવાન છે. ભગવાનની આજ્ઞાથી અને ઈચ્છાથી સૌથી પહેલા સર્જાયેલા જીવ ભગવાન બ્રહ્મદેવે એક શ્લોક દ્વારા સ્પષ્ટ કર્યું છે કે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ જ પરમ ભગવાન છે.
ईश्वर: परम: कृष्ण: सच्चिदानंद विग्रह: ।
अनादिरादिर्गोविंद: सर्वकारणकारणम् ।।
પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ એ સત્ એટલે શાશ્વત, ચિત્ એટલે ચેતનાથી ભરપૂર, અને **આનંદ એટલે આનંદમય (સત્-ચિત્-આનંદ)**નું સંયોજન છે. શ્રીકૃષ્ણ આ બ્રહ્માંડની સર્જના પહેલાં પણ અસ્તિત્વમાં હતા, તેઓ હવે પણ અસ્તિત્વમાં છે અને સર્જનના પ્રલય પછી પણ અસ્તિત્વમાં રહેશે.
આ બ્રહ્માંડમાં જે જે ક્રિયા અથવા કાર્ય થાય છે, તે બધાનું મૂળ કારણ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ છે. એ જ કારણ છે કે ભગવાન શ્રીકૃષ્ણે બ્રહ્મદેવ દ્વારા આપણને જણાવ્યું છે કે તેઓ બધાના કારણોના કારણ છે. દરેક કાર્ય માટે હંમેશાં એક કારણ હોય છે. જેમ કે અતૃપ્ત ઈચ્છાઓથી ક્રોધ થાય છે અને પવનની લહેરથી વૃક્ષનાં પાંદડાં સરસરવા લાગે છે.
વાસ્તવમાં માનવ વંશ એ જીવજાતમાં સૌથી બુદ્ધિશાળી વંશ છે, છતાં પણ આપણામાં ઘણી ભિન્નતાઓ જોવા મળે છે. ઉદાહરણ તરીકે આપણે જુદી જુદી ભાષાઓ બોલીએ છીએ અને આપણું ભોજન, જીવનશૈલી, સંસ્કૃતિ પણ જુદી જુદી છે. આ ભિન્નતાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે આપણાં પર જુદી જુદી સંગતીઓ અને સમાજનો પ્રભાવ પડે છે.
પરંતુ અન્ય જીવજાતનો સ્વભાવ તેમની સંગતથી નહીં, પરંતુ ભગવાન દ્વારા નક્કી કરવામાં આવ્યો છે. એ જ કારણ છે કે પ્રાણી ક્યાં જન્મે તેનાથી કોઈ ફરક પડતો નથી; તેનું ખાવાનું અને જીવવાની રીત લગભગ એકસરખી હોય છે.
હવે, જો આપણે પોતાને પ્રશ્ન કરીએ કે જીવનમાં સૌથી બુદ્ધિશાળી હોવા છતાં, આપણે પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને કેમ ભૂલી ગયા છીએ? જે આપણા સર્જનહાર ભગવાન બ્રહ્મદેવના શાશ્વત સ્વામી છે? અને આપણે ખોટા બોલનાર তথાકથિત ધર્મગુરુઓના મીઠા બોલવાના જાળમાં કેમ ફસાઈ ગયા છીએ? આપણે આવા ખોટા બોલવા તરફ કેમ સમર્પિત થઈ જઈએ છીએ અને જુદી જુદી વ્યક્તિઓના સંગથી કેમ પ્રભાવિત થઈ જઈએ છીએ? અને આ তথાકથિત ધર્મગુરુઓએ બનાવેલા ધર્મને કેમ અનુસરીએ છીએ? આ બધાનું કારણ માત્ર આપનું અજ્ઞાન છે.
‘અજ્ઞાન’ શબ્દ સાંભળવામાં આપણે ગમતો નથી. છતાં પણ, આપણે અજ્ઞાનમાં છીએ એ વાત ક્યારેય ભૂલવી ન જોઈએ.
ઉદાહરણ તરીકે, જ્યારે કોઈને પીલિયાનો (કાવળી) રોગ થાય છે, ત્યારે તેને સ્વાદિષ્ટ મીઠાઈ પણ કડવી લાગે છે. છતાં પણ ડોક્ટર તેને દવા તરીકે મીઠાઈ ખાવાનો સલાહ આપે છે અને ધીમે ધીમે જેમ જેમ રોગ ઘટે છે, તેમ તે ફરીથી મીઠાઈનો સ્વાદ માણવા લાગે છે. એ જ રીતે, જો આપણે ધર્મ વિશેના અજ્ઞાનને સમજવાનો ખરેખર પ્રયાસ કરીએ, તો પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની કૃપાથી આપણને ધીમે ધીમે આપણા સાચા ધર્મની ઓળખ થાય.
જે માણસ પોતાના પિતા માટે ફરજદાર અને નિષ્ઠાવાન હોય છે, તે ક્યારેય એવા વ્યક્તિથી પ્રસન્ન નહીં થાય જે પહેલા પિતાનો અનાદર કરે અને પછી પાછળથી તેમનો માન કરવા પ્રયત્ન કરે. એવો અનાદર કરનાર પર પિતા પ્રેમી પુત્ર ક્યારેય પ્રસન્ન થશે નહીં. એ જ રીતે, જો આપણે આધ્યાત્મિક જગતને જોઈએ તો જાણવા મળે કે ગોલોકના વિહારી પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ બધાં દેવતાઓના પિતા છે. આપણે અન્ય દેવતાઓની પૂજા કરીને તેમને પ્રસન્ન કરવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ અને ભૌતિક સુખ માટે તેમની પાસે ભૌતિક વસ્તુઓ માગીએ છીએ, ત્યારે આપણે શ્રીકૃષ્ણનો અનાદર કરીએ છીએ. ત્યારબાદ આપણે આ ભૌતિક વસ્તુઓ સાથે આસક્ત થઈ જઈએ છીએ અને જ્યારે પ્રકૃતિના નિયમ અનુસાર આ વસ્તુઓનો નાશ થાય છે ત્યારે આપણે દુઃખી થઈ જઈએ છીએ. તો પછી અજ્ઞાન તરીકે આ સ્વભાવને સ્વીકારવામાં શું નુકસાન છે?
માયા એટલે જે ભૌતિક છે અથવા ક્ષણિક છે. માયા એટલે જે માપી શકાય તેવી હોય છે અને ધીમે ધીમે બદલાતી જાય છે; તે શાશ્વત નથી. માયા નામની આ પરિવર્તનશીલ અને અસ્થિર ઊર્જામાં ફસાઈ જવાથી મન અવિજ્ઞાનમાં હોય છે એવું જો આપણે કહીએ, તો પણ ચિંતા કે ક્રોધ કરવાની જરૂર નથી.
બધા વાચકોને મારી નમ્ર વિનંતી છે કે કૃપા કરીને મારા ઉપર રીસાઈને નહીં, પરંતુ આ વિષય પર સારી રીતે વિચાર કરો. પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની કૃપાથી આપણે અવિજ્ઞાનના અંધકારમય કૂવામાંથી ચોક્કસ બહાર આવી શકીએ, જેમાં આપણે માયાથી ઢંકાયેલા છીએ અને દુઃખ અને કષ્ટોથી ઘેરાયેલા છીએ. પરમેશ્વરના આશીર્વાદથી આપણે ધીમે ધીમે પ્રકાશ તરફ જઈ શકીએ અને આનંદમય પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ સાથે આપણું શાશ્વત નાતું ફરીથી સ્થાપિત કરી શકીએ.
પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ બધા જીવંત સ્વરૂપોના સાચા પિતા છે. અમે તેમની શાશ્વત સંતાન અને સેવક છીએ. માલિકની સેવા કરવી એ સેવકનું ધર્મ છે. જ્યારે આપણે ભગવાનની સેવા કરવાની આપણું વાસ્તવિક ઓળખ ભૂલી જઈએ છીએ ત્યારે આપણે અવિજ્ઞાનના અંધકારમાં ફસાઈ જઈએ છીએ અને વિવિધ સાંસારિક, ભૌતિક બાબતોમાં ફસાઈ જઈએ છીએ, જેના કારણે આપણું જીવન વિખેરાઈ જાય છે.
આજકાલ, મોટા ભાગના લોકો પોતાની સાચી ઓળખ ભૂલી ગયા છે અને ધર્મ વિશે તેમના અલગ-અલગ વિચારો છે. કેટલાકે ધર્મને પોતાનો વ્યવસાય બનાવી દીધો છે. આવા કહેવાતા ચતુર ધર્મશિક્ષકો સાદા મનવાળા લોકોને મૂર્ખ બનાવી રહ્યા છે અને તેમની શક્તિ, પૈસા વગેરેનો દુરુપયોગ કરવા માટે તેમને ભ્રમિત કરી રહ્યા છે. તેમ છતાં, આ ક્ષણિક ભૌતિક જગતમાં બધું જ અસ્થિર છે, અને આ કહેવાતા ધર્મશિક્ષકોનો વ્યવસાય પણ અસ્થિર છે અને સમય આવતાં અંતે તે પણ સમાપ્ત થશે. આવા ચતુર લોકો પાસે ધર્મ વિશે પોતાની ધારણા હોય છે. કલિયુગમાં આવા ધર્મના ધંધા કરનારાઓની સંખ્યા ઝડપથી વધી રહી છે. આ વૃદ્ધિ સાથે સાથે ધર્મ વિશે લોકોના અલગ-અલગ વિચારો પણ ધીમે ધીમે વધતા જાય છે.
જ્યારે આપણે આપણા ધર્મ વિશે અજાણ હોઈએ છીએ અને સુંદર ધાર્મિક વસ્ત્રો પહેરેલો કોઈ વ્યક્તિ આપણને જે સાંભળવું હોય તે બોલે છે ત્યારે આપણે તેને ધાર્મિક ગણીએ છીએ. આવા કહેવાતા ધાર્મિક લોકો ટોટલાની જેમ વિવિધ ધર્મગ્રંથો યાદ રાખે છે અને લોકોને સુંદર રીતે રજૂ કરે છે. છતાં પણ, તેઓ પોતાના જીવનમાં આ ધર્મગ્રંથોના ઉપદેશોને અનુસરવાનો કોઈ ઈરાદો રાખતા નથી. જે લોકો ગ્રંથોના શબ્દોને પોતાનાં જીવનમાં અપનાવતા નથી, માત્ર શ્લોકો યાદ રાખે છે અને અન્ય લોકોને તેનું અનુસરણ કરવા માટે કહે છે, તે માત્ર ધાર્મિક સંત જેવા વસ્ત્રો પહેરી સમાજને મૂર્ખ બનાવી રહ્યા છે. આવા ભ્રમને ધર્મ કહી શકાય નહીં.
અમે અહીં માણસના શરીરમાં મૂર્ખ બનીને ફસાઈ જવા માટે આવ્યા નથી. આપણા કહેવાતા બુદ્ધિ કરતાં પાછળ રહીને, શાસ્ત્રોને વાસ્તવિક અર્થમાં અનુસરતા, બુદ્ધિમાન બનીને શાશ્વત આનંદમય પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણનું પ્રેમ પ્રાપ્ત કરવાનો પ્રયત્ન કરવો એ જ આપણું અહીં એકમાત્ર ધ્યેય છે. વૈદિક (ભારતીય ધાર્મિક ગ્રંથોના) ઉપદેશોને સંપૂર્ણ સમર્પણથી અનુસરી, પરમ ભગવાન શ્રીકૃષ્ણની પ્રાપ્તી માટે સર્વોચ્ચ પ્રયત્ન કરવો એ જ સાચો ધર્મ છે.
અમારા ગૌડીય વૈષ્ણવ વંશ પરંપરામાં, શ્રીકૃષ્ણ કૃપામૂર્તિ શ્રીલ ભક્તિવિનોદ ઠાકુરએ પોતાના જૈવધર્મ નામના ગ્રંથમાં ખૂબ જ સરળ ભાષામાં આપણા વાસ્તવિક ધર્મને સ્પષ્ટ કર્યો છે.
કોઈપણ વસ્તુનું શાશ્વત સ્વરૂપ એ પણ તેનો શાશ્વત ધર્મ જ છે. જ્યારે શ્રીકૃષ્ણની ઇચ્છાથી કોઈ વસ્તુનું સર્જન થાય છે, ત્યારે સ્વાભાવિક રીતે તેની શાશ્વત પ્રકૃતિ (નિત્ય સ્વરૂપ) અને કાર્ય પણ સર્જાય છે. એ સ્વભાવ એ વસ્તુનો શાશ્વત ધર્મ (નિત્ય ધર્મ) કહેવાય છે. ત્યારબાદ, ભિન્ન પરિસ્થિતિઓના કારણે જ્યારે તે વસ્તુ અન્ય વસ્તુઓ સાથે સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તેના સ્વભાવમાં પરિવર્તન થાય છે. આ પરિવર્તિત સ્વભાવ દિવસે દિવસે વધુ મજબૂત બની જાય છે અને શાશ્વત સ્વભાવનો સાથીદાર બની જાય છે. પણ આ પરિવર્તિત સ્વભાવ આપણું વાસ્તવિક સ્વરૂપ નથી. તેને પ્રકૃતિ કહેવાય છે. આ પ્રકૃતિ આપણા મૂળ સ્વરૂપના સ્થાને આવી જાય છે અને આપણા મૂળ સ્વભાવ હોવાનું ભાસવા લાગે છે.
આ વાતને વધુ સ્પષ્ટ કરવા માટે શ્રીલ ભક્તિવિનોદ ઠાકુરએ એક સુંદર ઉદાહરણ આપ્યું છે. પાણી એ એક વસ્તુ છે અને તેની પ્રવાહીતા એ તેનું સ્વરૂપ છે. જો કોઈ પરિસ્થિતિના કારણે પાણી બરફ બની જાય તો તેના સ્વરૂપમાં ઘનત્વ આવી જાય છે. આ પાણીનો નૈમિત્તિક સ્વભાવ છે. પ્રકૃતિ શાશ્વત (નિત્ય) નથી, તે તાત્કાલિક (નૈમિત્તિક) છે.
જ્યારે તે પરિસ્થિતિ દૂર થાય છે ત્યારે બરફ ફરીથી પાણી બની જાય છે અને તેના મૂળ સ્વરૂપ પર પાછું આવે છે. આમ આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે પ્રકૃતિ શાશ્વત છે. ભલે તેની કેટલીક વિશિષ્ટ પરિસ્થિતિઓના કારણે તે થોડા સમય માટે બદલાય, તેમ છતાં તેનું મૂળ સ્વરૂપ વસ્તુમાં (આ મામલે પાણીમાં) સુષુપ્ત રીતે અસ્તિત્વમાં રહે છે. યોગ્ય સમય અને પરિસ્થિતિ મળતાં તેનું મૂળ સ્વરૂપ ફરીથી સક્રિય બની શકે છે. કોઈ વસ્તુનો સ્વભાવ એ તેનો શાશ્વત ધર્મ (નિત્ય ધર્મ) છે. તેની પ્રકૃતિ એ તેનું તાત્કાલિક સ્વરૂપ છે (નૈમિત્તિક ધર્મ). જે વ્યક્તિએ આ વાત સમજી છે તે નિત્ય અને નૈમિત્તિક ધર્મ વચ્ચેનો ભેદ જાણી શકે છે. અને જે સમજે નથી તે નૈમિત્તિક સ્વભાવને જ પોતાનું મૂળ સ્વરૂપ માને છે અને નૈમિત્તિક ધર્મને જ શાશ્વત ધર્મ સમજે છે. બીજા શબ્દોમાં, તેઓ જે તાત્કાલિક છે તે શાશ્વત માની લે છે અને તેથી તેઓ આ જગતમાં પોતાની વાસ્તવિક સ્થિતિ અંગે અજ્ઞાનમાં રહે છે.
Encontrando Nossa Verdadeira Identidade
Nesta era de Kali-yuga, o debate sobre religião prevalece entre os homens. Na criação de Deus, a forma humana é a melhor. A vida humana é considerada a melhor porque os humanos não são ignorantes como as outras criaturas; em vez disso, são inteligentes. Aqui, os humanos são chamados de inteligentes porque seu poder de pensamento é maior do que o de outras formas de vida.
No entanto, a natureza da raça humana é tal que eles são grandemente influenciados pela associação com outros. Na associação com pessoas boas ou santas, eles se tornam mais divinos do que até mesmo os deuses, e na associação com pessoas más, eles se tornam mais animalescos do que os animais. Por esta razão, tendo recebido esta forma humana de vida, é importante para nós que sempre nos associemos a pessoas boas ou santas.
O ser mais elevado e primordial dentro e fora deste mundo material é o Senhor Supremo. Por ordem e desejo d’Ele, a primeira jīva (ser vivo) criado, o Senhor Brahma, explicou-nos através deste verso como o Senhor Śrī Kṛṣṇa é o Senhor Supremo.
Verso:
īśvaraḥ paramaḥ kṛṣṇaḥ
sac-cid-ānanda-vigrahaḥ
anādir ādir govindaḥ
sarva-kāraṇa-kāraṇam
O Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa é uma combinação de sat, que significa eterno, cit, que significa consciência, e ānanda, que significa prazer (sac-cid-ānanda). Śrī Kṛṣṇa existia antes da criação deste universo, Ele continua a existir neste momento e também continuará a existir mesmo após a aniquilação deste universo.
Quaisquer que sejam as atividades ou eventos que estejam acontecendo neste mundo, a fonte de todas essas atividades é o Senhor Śrī Kṛṣṇa. Esta é a razão pela qual o Senhor Kṛṣṇa nos disse, por meio de Brahma, que Ele é a causa de todas as causas. Sempre há uma razão para cada atividade. Por exemplo, a raiva provém de desejos não realizados, assim como as folhas de uma árvore farfalham por causa da brisa.
Na realidade, a raça humana é a forma de vida mais inteligente, mas temos muitas diferenças entre nós. Por exemplo, falamos línguas diferentes e temos diferenças na alimentação, no estilo de vida, na cultura, etc. A razão para essas diferenças é a influência de diferentes tipos de associação.
No entanto, a natureza de outras criaturas não é influenciada pela associação, mas determinada por Deus. Por essa razão, podemos ver que, independentemente de onde os animais nascem, seus hábitos alimentares e modo de vida permanecem os mesmos.
Agora, se nos questionarmos sobre por que, apesar de sermos a forma de vida mais inteligente, nos esquecemos do Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa, que é o Mestre Eterno do nosso criador, o Senhor Brahma? E por que caímos na armadilha das conversas falsas e doces dos chamados mestres de religião? Por que nos dedicamos a tais conversas falsas e nos deixamos influenciar pela associação com diferentes tipos de pessoas? E por que seguimos religiões criadas por esses chamados mestres de religião? A razão para tudo isso é simplesmente a nossa ignorância.
Não gostamos de ouvir a palavra “ignorância”. No entanto, nunca devemos esquecer que estamos em ignorância.
Por exemplo, quando alguém sofre de icterícia, um doce delicioso tem gosto amargo para ele. Mas o médico o aconselha a comer o doce como um remédio e, lentamente, à medida que o efeito da icterícia diminui, o paciente começa a sentir a doçura novamente. Da mesma forma, se realmente tentarmos compreender nossa ignorância em relação à religião, então, pela misericórdia do Supremo Senhor Kṛṣṇa, gradualmente seremos capazes de apreciar e compreender nossa verdadeira religião.
Uma pessoa que é obediente e leal ao seu pai jamais ficará satisfeita com alguém que inicialmente demonstra desrespeito e depois passa a demonstrar respeito por ele. Com uma pessoa tão desrespeitosa assim, o filho que ama o pai jamais poderá ficar satisfeito.
Da mesma forma, se olharmos para o mundo espiritual, descobriremos que Goloka Bihārī, o Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa, é o pai de todos os deuses e deusas. Desrespeitamos Śrī Kṛṣṇa ao adorar outros deuses e deusas, tentando agradá-los e pedindo-lhes objetos materiais para aumentar nossa felicidade material. Então, nos apegamos a esses objetos materiais e, gradualmente, quando, de acordo com as leis da natureza, esses objetos materiais são destruídos, ficamos angustiados. Portanto, qual é o mal em aceitar essa natureza como ignorância?
Māyā é aquilo que é material ou temporário. Māyā é aquilo que é mensurável e se transformará gradualmente; não é eterno. Se dissermos que a mente está em ignorância por estar presa a essa energia transformadora e instável chamada Māyā, não há necessidade de ficar chateado ou com raiva.
Peço gentilmente a todos os leitores que, sem ficarem com raiva de mim, reflitam sobre este tópico com cuidado. Pela misericórdia do Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa, certamente podemos sair deste poço escuro de ignorância no qual estamos encobertos por Māyā e sofremos com dor e angústia. Com a misericórdia do Senhor, podemos gradualmente emergir para a luz e restabelecer nosso relacionamento eterno com o Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa, que nos dá prazer.
O Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa é o verdadeiro pai de todas as formas de vida. Somos Seus filhos e servos eternos. É dever do servo servir sempre ao seu mestre. Sempre que esquecemos nossa verdadeira identidade de servir ao Senhor Supremo, caímos na armadilha da mais sombria ignorância e nos envolvemos em vários compromissos mundanos e materiais, desperdiçando nossas vidas.
Hoje em dia, a maioria das pessoas desconhece sua verdadeira identidade e tem pensamentos diferentes sobre religião. Alguns fizeram da religião seu negócio. Esses supostos professores de religião inteligentes estão enganando pessoas simples e as aprisionando para que usem mal sua força, dinheiro, etc. No entanto, assim como tudo neste mundo material instável e temporário, o negócio desses supostos professores de religião também é instável e acabará com o tempo. Essas pessoas inteligentes têm suas próprias percepções sobre religião. Em Kali-yuga, o número desses negócios religiosos está florescendo. Junto com esse aumento, as diferentes percepções das pessoas sobre religião também estão aumentando gradualmente.
Quando desconhecemos nossa religião e uma pessoa vestida com belas vestes religiosas nos fala sobre o que queremos ouvir, começamos a considerá-la religiosa. Este suposto grupo de pessoas religiosas memoriza diferentes escrituras como papagaios e as apresenta às pessoas com muita delicadeza. No entanto, eles não têm a intenção de seguir as instruções dessas escrituras em suas próprias vidas. Pessoas que não praticam as palavras das escrituras em suas próprias vidas, mas simplesmente memorizam versos e pedem que outros os sigam, estão apenas se vestindo como santos religiosos e enganando a sociedade. Esse tipo de trapaça certamente não pode ser chamado de religião ou dharma.
Não viemos a este mundo em um corpo humano para sermos enganados como tolos. O único objetivo para nós aqui é deixar para trás nossa suposta inteligência e nos tornarmos inteligentes no sentido real, seguindo as escrituras e nos esforçando para alcançar o amor do eterno e prazeroso Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa. Seguir os ensinamentos védicos (das escrituras indianas) com total dedicação, fazendo todos os esforços para alcançar o Senhor Supremo Śrī Kṛṣṇa, é a verdadeira religião ou dharma. Em nossa linhagem Gauḍīya Vaiṣṇava, Sua Divina Graça Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura explicou nossa verdadeira religião em linguagem muito simples em seu livro chamado Jaiva Dharma. A natureza eterna de um objeto é também sua religião eterna ou dharma.
Pelo desejo de Kṛṣṇa, quando um objeto é criado, naturalmente a natureza eterna (nitya) ou função desse objeto também é criada. Essa natureza é a religião eterna (nitya dharma) desse objeto. Depois disso, devido a diferentes circunstâncias, quando esse objeto se associa a outro objeto, sua natureza se transforma. Essa natureza transformada se firma a cada dia e se torna a companheira da natureza eterna (nitya). Essa natureza transformada não é a nossa natureza real. Ela se chama nisarga. Esse nisarga ocupa o lugar da nossa natureza real e parece ser a nossa natureza real.
Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura deu um belo exemplo para explicar isso melhor. A água é um objeto e a liquidez é sua natureza. Se, devido a algumas circunstâncias, a água se transforma em gelo, então a natureza dessa água transformada em gelo se torna sólida. Esta é a natureza nisarga da água. A natureza nisarga não é eterna (nitya), é temporária (naimittika). Se a condição na qual a água se tornou gelo for removida, o gelo se torna água novamente e retorna à sua natureza original. Assim, vemos que a natureza é eterna. Mesmo quando essa natureza foi transformada temporariamente devido a certas condições, a natureza original existia dentro do objeto (neste caso, a água) em um estado adormecido. De acordo com a situação e as circunstâncias, a natureza adormecida original pode certamente reviver.
A natureza de um objeto é sua religião eterna (nitya dharma). A nisarga de um objeto é sua natureza temporária (naimittika dharma). Uma pessoa que entende isso pode entender a diferença entre nitya e naimittika dharma. Pessoas que não compreendem isso consideram nisarga como sua natureza original e naimittika dharma como seu nitya dharma. Em outras palavras, consideram o que é temporário como eterno e, portanto, permanecem na ignorância de sua real situação aqui neste mundo.
Encontrando Nuestra Verdadera Identidad
En esta era de Kali-yuga, el debate sobre la religión es común entre los hombres. En la creación de Dios, la forma humana es la mejor. La vida humana se considera la más elevada porque, a diferencia de otras criaturas, los seres humanos no son ignorantes sino inteligentes. Aquí se les llama inteligentes porque su poder de pensamiento es mayor que el de otras formas de vida.
Sin embargo, la naturaleza de la raza humana es tal que está profundamente influenciada por la asociación con otros. En la compañía de personas santas o virtuosas, los humanos pueden volverse más divinos que los mismos dioses, y en la asociación con los malvados pueden volverse más animales que los propios animales. Por esta razón, al haber recibido esta forma humana de vida, es importante que siempre busquemos la asociación de personas santas y virtuosas.
En este mundo material, lo más elevado y supremo es el Señor Supremo. Por orden y deseo del Señor Supremo, el primer ser creado, el Señor Brahmā, nos explicó a través de este verso que el Señor Śrī Kṛṣṇa es el Señor Supremo:
Verso
īśvaraḥ paramaḥ kṛṣṇaḥ
sac-cid-ānanda-vigrahaḥ
anādir ādir govindaḥ
Sarva-kāraṇa-kāraṇam
El Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa es la combinación de sat (eternidad), cit (conciencia) y ānanda (bienaventuranza): sac-cid-ānanda. Śrī Kṛṣṇa existía antes de la creación de este universo, existe ahora y continuará existiendo incluso después de la aniquilación del universo.
Cualesquiera que sean las actividades o eventos que ocurren en este mundo, su fuente es el Señor Śrī Kṛṣṇa. Por esta razón, el Señor Kṛṣṇa nos dice a través de Brahmā que Él es la causa de todas las causas. Siempre hay una causa detrás de cada acción. Por ejemplo, la ira proviene de deseos no cumplidos y las hojas de un árbol se agitan por el viento.
En realidad, la raza humana es la forma de vida más inteligente, y aun así tenemos muchas diferencias entre nosotros. Por ejemplo, hablamos diferentes idiomas, tenemos distintas comidas, estilos de vida y culturas. La razón de estas diferencias es la influencia de los diversos tipos de asociación.
En cambio, la naturaleza de otras criaturas no es influenciada por la asociación, sino determinada directamente por Dios. Por eso podemos observar que, sin importar dónde nazcan, los animales mantienen las mismas costumbres alimenticias y formas de vida.
Ahora bien, si nos preguntamos por qué, a pesar de ser la forma de vida más inteligente, hemos olvidado al Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa quien es incluso el Maestro Eterno de nuestro creador, el Señor Brahmā, y ¿Y por qué hemos caído en la trampa de las falsas y dulces palabras de los supuestos maestros de la religión? ¿Por qué nos hemos entregado a esas falsas charlas y nos hemos dejado influenciar por la asociación con diferentes tipos de personas? ¿Y por qué seguimos religiones creadas por estos supuestos maestros de religión? La razón de todo esto es simplemente nuestra ignorancia. No nos gusta escuchar esta palabra: ignorancia. Sin embargo, no debemos olvidar que vivimos en la ignorancia.
Por ejemplo, cuando alguien sufre de ictericia, un dulce caramelo le sabe amargo. Pero el médico le aconseja comer ese caramelo como medicina, y poco a poco, a medida que disminuye el efecto de la ictericia, el paciente vuelve a saborear su dulzura. De manera similar, si realmente intentamos comprender nuestra ignorancia respecto a la religión, entonces, por la misericordia del Señor Supremo Kṛṣṇa, podremos apreciar y entender nuestra verdadera religión.
Una Persona obediente y leal hacia su padre nunca estará complacido con alguien que primero muestra desprecio hacia él y luego pretende respetarlo. Con una persona así, el hijo que verdaderamente ama a su padre nunca podrá estar satisfecho.
De la misma forma, si miramos hacia el mundo espiritual, encontraremos que Goloka Bihārī, el Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa, es el padre de todos los dioses y diosas. Le faltamos al respeto cuando adoramos a otros dioses y diosas con la intención de complacerlos y pedirles objetos materiales para aumentar nuestra felicidad material. Luego nos apegamos a esos objetos materiales y, cuando de acuerdo con las leyes de la naturaleza estos se destruyen, nos sentimos angustiados. ¿No es esto ignorancia?
Māyā es todo lo que es material o temporal. Māyā es aquello que puede medirse y transformarse; no es eterno. Si decimos que la mente está en ignorancia porque ha sido atrapada por esta energía inestable y cambiante llamada Māyā, entonces no hay razón para enojarse o molestarse.
Es mi sincera súplica a todos los lectores: sin enfadarse conmigo, reflexionen cuidadosamente sobre este tema. Por la misericordia del Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa, seguramente podremos salir de este oscuro pozo de ignorancia en el que estamos cubiertos por Māyā y sufrimos dolor y aflicción. Con Su gracia podremos gradualmente salir a la luz y reestablecer nuestra relación eterna con el Señor Supremo dador de placer y bienaventuranza Śrī Kṛṣṇa .
El Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa es el verdadero padre de todas las entidades vivientes. Nosotros somos Sus hijos y sirvientes eternos. Es deber del sirviente servir siempre a su maestro. Cada vez que olvidamos nuestra verdadera identidad de servir al Señor Supremo, caemos en la trampa de la más profunda ignorancia, nos enredamos en ocupaciones mundanas y materiales y desperdiciamos nuestra vida.
Hoy en día, la mayoría de las personas han olvidado su verdadera identidad y tienen diversas opiniones sobre la religión. Algunos incluso han hecho de la religión un negocio. Estos supuestos maestros astutos engañan a las personas de corazón sencillo para aprovecharse de su fuerza, su dinero, etc. Sin embargo, así como todo en este mundo material es inestable y temporal, también lo es el negocio de estos llamados religiosos, y terminará con el tiempo. En el Kali-yuga, este comercio religioso se expande cada vez más, Junto con este aumento, las diferentes percepciones de la gente sobre la religión también aumentan gradualmente.
Cuando ignoramos nuestra verdadera religión y aparece una persona vestida con bellas ropas religiosas que nos dice lo que queremos oír, la consideramos santa. Este grupo de supuestos religiosos memoriza escrituras como loros y las presenta con elocuencia, pero no tienen intención de seguir sus enseñanzas en sus propias vidas. Quien memoriza versos sin practicarlos y aun así exige a otros que lo hagan, no es un verdadero santo, sino un engañador. Tal fraude nunca puede llamarse religión o dharma.
No hemos venido a este mundo con un cuerpo humano para ser engañados como tontos. Nuestro único propósito aquí es dejar atrás nuestra supuesta inteligencia y volvernos realmente sabios, siguiendo las escrituras y esforzándonos por alcanzar el amor del Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa, fuente eterna de bienaventuranza. Practicar las enseñanzas védicas con plena dedicación y buscar con todas nuestras fuerzas al Señor Supremo Śrī Kṛṣṇa es la verdadera religión, el verdadero dharma.
En nuestra línea Gauḍīya Vaiṣṇava, Su Divina Gracia Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura ha explicado nuestra verdadera religión con un lenguaje muy simple en su libro Jaiva Dharma.
La naturaleza eterna de un objeto es también su religión eterna, su dharma. Por el deseo de Kṛṣṇa, cuando un objeto es creado, junto con él se manifiesta naturalmente su naturaleza eterna (nitya) o función. Esa naturaleza es el nitya-dharma del objeto. Posteriormente, debido a diferentes circunstancias, ese objeto puede entrar en contacto con otros y su naturaleza se transforma. Esta naturaleza transformada, al volverse firme con el tiempo, acompaña a la naturaleza eterna. Pero esta naturaleza transformada no es nuestra verdadera naturaleza; se llama nisarga. Este nisarga se instala en lugar de nuestra verdadera naturaleza y aparenta ser la real.
Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura da un bello ejemplo para ilustrarlo: el agua es un objeto y su naturaleza es la fluidez. Si debido a ciertas condiciones el agua se convierte en hielo, su naturaleza se vuelve sólida. Esta es la naturaleza nisarga del agua. La nisarga no es eterna (nitya), sino temporal (naimittika). Si se eliminan las condiciones que hicieron que el agua se congelara, el hielo vuelve a ser agua y recupera su naturaleza original. Así vemos que la naturaleza esencial es eterna. Incluso cuando se transforma temporalmente por circunstancias externas, la naturaleza original permanece latente dentro del objeto. Según la situación, esa naturaleza latente puede revivir.La naturaleza de un objeto es su nitya-dharma, su religión eterna. El nisarga de un objeto es su naturaleza temporal (naimittika-dharma). Quien comprende esto puede distinguir entre lo eterno y lo temporal. Aquellos que no lo entienden consideran que su nisarga es su verdadera naturaleza y confunden el naimittika-dharma con el nitya-dharma. En otras palabras, toman lo temporal como eterno, y así permanecen en la ignorancia respecto a su verdadera situación en este mundo.
Trouver notre vraie identité
En cet âge du Kali-yuga, nombre de débats religieux ont lieu parmi les hommes. La forme humaine est la meilleure des formes de corps de la création de Dieu. La vie humaine est considérée comme la meilleure car les êtres humains ne sont pas aussi ignorants que les autres créatures. Ils sont au contraire intelligents. On dit que les humains sont intelligents car ils ont plus de capacité de pensée que les autres formes de vie.
La race humaine est par nature très influencée par son milieu.
En compagnie de bonnes personnes ou de personnes saintes, les êtres humains se sanctifient et deviennent plus divins même que les dieux et en compagnie de mauvaises personnes, ils se comportent de façon plus animale que les animaux eux-mêmes. C’est pourquoi il est important, dans cette forme humaine, de rechercher la compagnie de bonnes personnes ou de personnes saintes.
Dans ce monde matériel, le Seigneur Suprême est supérieur à tous et prévaut sur tous et tout. Obéissant à l’ordre et au désir du Seigneur, le premier jiva créé nous explique dans le verset suivant que le Seigneur Śrī Kṛṣṇa est le Seigneur Suprême.
Verset
īśvaraḥ paramaḥ kṛṣṇaḥ
sac-cid-ānanda-vigrahaḥ
anādir ādir govindaḥ
sarva-kāraṇa-kāraṇam
Le Seigneur Śrī Kṛṣṇa est la combinaison de sat, éternité, de cit, conscience et d’ananda, plaisir (sac-cid-ānanda). Śrī Kṛṣṇa existait déjà avant la création de cet univers, Il existe maintenant et continuera d’exister même après l’annihilation de cet univers.
Toutes les activités qui sont accomplies en ce monde, tous les évènements qui y surviennent ont pour source le Seigneur Suprême Śrī Kṛṣṇa. C’est pourquoi Sri Kṛṣṇa nous dit par l’intermédiaire de Brahmā qu’Il est la cause de toutes les causes. Il y a toujours une cause, une raison à toute activité. La colère par exemple naît de désirs frustrés et les feuilles de l’arbre bruissent à cause de la brise.
Le genre humain, en vérité, est la forme de vie la plus intelligente. Il y a cependant de nombreuses différences à l’intérieur même de notre espèce. Nous parlons, par exemple, différentes langues, nous mangeons différentes sortes d’aliments, nous avons des modes de vie et des cultures différents, etc. Ces différences ont pour cause les différentes sortes de sociétés ou les différents cadres.
La nature des autres créatures n’est pas influencée par leur compagnie mais est déterminée par Dieu. C’est pour cette raison que leurs habitudes alimentaires et leur mode de vie restent les mêmes où que ces créatures naissent.
Maintenant, si nous nous demandions pourquoi, bien que plus intelligents que les autres espèces, nous avons oublié Dieu la Personne Suprême qui est le Maître éternel de notre créateur Brahmā ? Pourquoi sommes-nous tombés dans les filets des mots doux et trompeurs des faux enseignants religieux? Pourquoi nous absorbons-nous dans ces discours mensongers et pourquoi nous laissons-nous influencer par différentes sortes de gens ? Pourquoi suivons-nous ces religions créées par ces charlatans religieux ?
C’est simplement à cause de notre ignorance.
Nous n’aimons pas le mot ignorance. Nous ne devons cependant jamais oublier que nous sommes dans l’ignorance.
Quand, par exemple, quelqu’un souffre de la jaunisse, le délicieux sucre candi lui paraît amer. Le docteur lui conseille pourtant d’en manger comme un médicament. L’effet de la jaunisse faiblissant,le patient commence à savourer de nouveau la douceur sucrée du sucre candi. De même, si nous essayons vraiment de mesurer notre ignorance dans le domaine de la religion, la miséricorde du Seigneur Suprême Sri Kṛṣṇa, nous permettra de comprendre et d’apprécier notre vraie religion.
Une personne prévenante et loyale vis-à-vis de son père sera mécontente de quiconque se montrant irrespectueux face à celui-ci et vient elle-même lui exprimer son respect. Le fils aimant ne sera jamais satisfait de quiconque manque de respect à son père.
De même, si nous portons notre regard vers le monde spirituel, nous verrons que Goloka Bihārī, le Seigneur Suprême Śrī Kṛṣṇa est le père de tous les dieux et toutes les déesses. Si nous adorons les autres dieux et déesses, en essayant de les satisfaire et en leur demandant des biens matériels pour accroître notre bonheur matériel, nous manquons de respect envers Śrī Kṛṣṇa. Notre attachement aux objets matériels augmente et quand, selon les lois de la nature, ces objets sont détruits alors nous souffrons. Que perdons-nous donc à accepter que cette nature matérielle est ignorance?
Māyā représente ce qui est matériel ou temporaire. Māyā est ce qui est mesurable et ce qui se transforme graduellement, ce qui n’est pas éternel. Quand nous disons que le mental est dans l’ignorance parce qu’il est prisonnier de cette énergie instable en constante transformation appelée Māyā, ce n’est pas la peine d’être dérangé ou fâché.
Je demande à tous les lecteurs de ne pas s’offenser et de me faire la grâce de réfléchir sur ce sujet avec attention.
Avec la miséricorde du Seigneur Suprême Śrī Kṛṣṇa, nous pourrons sûrement nous extirper de ce sombre puits d’ignorance où Māyā nous recouvre et où nous peinons et souffrons. Avec la miséricorde du Seigneur, nous émergerons dans la lumière et retrouverons notre relation éternelle avec le réservoir de plaisir, le Seigneur Suprême Sri Kṛṣṇa.
Le Seigneur Suprême Śrī Kṛṣṇa est le réel père de toutes les formes de vie. Nous sommes Ses enfants et Ses serviteurs éternels. Le devoir du serviteur est de toujours servir son maître. Chaque fois que nous oublions notre véritable identité de serviteur du Seigneur Suprême, nous tombons dans la trappe de l’ignorance. Nous nous engageons dans différentes activités mondaines, matérielles et gaspillons notre vie.
De nos jours, la plupart des gens ont oublié leur vraie identité et ils ont différentes conceptions de la religion. Certains ont fait de la religion leur commerce. Ces pseudo-maîtres trompent les personnes simples de cœur pour exploiter leur énergie et leur argent. Tout est instable et temporaire en ce monde matériel et le commerce de ces soi-disant enseignants religieux est donc temporaire et finira en son temps. Ces personnes habiles perçoivent la religion à leur manière. Dans le Kali-yuga, ces commerces religieux prospèrent et différentes conceptions de la religion fleurissent graduellement dans la population.
Quand nous ignorons quelle est notre religion et qu’une personne habillée de beaux vêtements religieux nous parle, nous pensons que c’est une personnalité religieuse. Ces soi-disant religieux apprennent des versets des Écritures, les répètent aux gens comme des perroquets avec une belle présentation. Cependant, ils n’ont aucune intention de mettre en pratique les instructions scripturaires dans leur vie. Ces personnes qui ne suivent pas les enseignements des Écritures, qui mémorisent juste des versets, qui demandent aux autres de les suivre, s’habillent comme des personnes saintes et trompent la société. Ce genre de tromperie n’est certainement pas ce que l’on appelle religion ou dharma.
Nous ne sommes pas venus en ce monde dans un corps humain pour être grugés comme des sots, ni pour être égarés. Laissant derrière nous la fausse intelligence matérielle, nous cherchons à atteindre notre seul but ici-bas qui est de devenir intelligents de manière réelle en obéissant à l’enseignement des Écritures et en nous efforçant d’aimer le Seigneur Suprême, le réservoir de plaisir Śrī Kṛṣṇa. Se dédier à suivre les enseignements védiques, faire tous les efforts possibles pour atteindre le Seigneur Suprême Śrī Kṛṣṇa est la vraie religion or dharma.
Dans notre lignée Vaiṣṇava Gauḍīya , Sa Divine Grâce Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura a expliqué quelle est notre véritable religion dans un langage très simple dans son livre appelé Jaiva Dharma.
La nature éternelle d’un objet est son éternelle religion ou dharma. Le désir de Kṛṣṇa fait que lorsqu’un objet est créé, sa nature éternelle (nitya) ou sa fonction est aussi créée en même temps. Cette nature est l’éternelle religion (nitya dharma) de cet objet. Puis, quand différentes circonstances associent cet objet avec un autre objet, sa nature se transforme. Cette nature transformée se renforce jour après jour et elle devient la compagne de notre nature éternelle (nitya). Cette nature transformée n’est pas notre vraie nature. Elle est appelée nisarga. Cette nisarga remplace notre nature réelle et semble être notre vraie nature.
Śrīla Bhaktivinoda Ṭhākura a illustré cela par un bel exemple. L’eau est un objet et sa nature est d’être liquide. En certaines circonstances, l’eau gèle et sa nature d’eau changée en glace devient solide. C’est la nature nisarga de l’eau. La nature nisarga n’est pas éternelle (nitya), elle est temporaire (naimittika). Si les circonstances dans lesquelles l’eau devient de la glace n’existent plus, la glace redevient de l’eau et retrouve sa nature originelle. Nous comprenons que cette nature est éternelle. Même si cette nature s’est altérée momentanément dans certaines conditions, cette nature originelle est restée sous-jacente dans l’objet, l’eau en l’occurrence, de façon dormante. Selon le temps et les circonstances, la nature dormante peut assurément se manifester à nouveau.
La nature d’un objet est sa religion éternelle (nitya dharma). La nisarga d’un objet est sa nature temporaire (naimittika dharma). La personne qui comprend cela comprend la différence entre le nitya et le naimittika dharma. Les personnes qui ne comprennent pas cela considèrent que nisarga est leur nature originelle et que le naimittika dharma est leur nitya dharma. En d’autres mots, ils considèrent que ce qui est temporaire est éternel et ils restent ignorants de leur réelle position en ce monde.
Обретение нашей истинной идентичности
В эту эпоху Кали-юги споры о религии широко распространены среди обывателей. В творении Бога человеческая форма является высшей. Человеческая жизнь считается наилучшей, потому что люди не пребывают в неведении, как другие существа, а наделены разумом. Здесь людей называют разумными потому, что их способность мыслить намного выше, чем у других форм жизни.
Однако природа человеческого рода такова, что он сильно подвержен влиянию общества. В общении с добрыми или святыми людьми человек становится более божественным, чем сами боги, а в общении с дурными — хуже чем животные. Поэтому, получив эту человеческую форму жизни, для нас важно всегда стремиться к обществу добрых и святых людей.
В этом материальном мире высший и главенствующий — это Верховный Господь. По Его воле и желанию первое сотворённое живое существо, Господь Брахма, объяснил нам в этом стихе, что Господь Шри Кришна является Верховным Господом.
Стих
īśvaraḥ paramaḥ kṛṣṇaḥ
sac-cid-ānanda-vigrahaḥ
anādir ādir govindaḥ
sarva-kāraṇa-kāraṇam
Верховный Господь Шри Кришна — это сочетание сат (вечность), чит (сознание) и ананда (блаженство) — сатья-чит-ананда. Шри Кришна существовал до сотворения этой вселенной, существует и сейчас, и будет существовать даже после её разрушения.
Какие бы события или действия ни происходили в этом мире, их источник — Господь Шри Кришна. Именно поэтому Господь Кришна сказал нам через Брахму, что Он является причиной всех причин. Всегда существует причина любого действия. Например, гнев рождается от неудовлетворённых желаний, а листья дерева шелестят из-за ветра.
На самом деле человеческий род — это самая разумная форма жизни, и всё же среди нас существует множество различий. Например, мы говорим на разных языках, отличаемся в еде, образе жизни и культуре. Причина этих различий — влияние разных видов общения.
Однако природа других живых существ не определяется общением, а установлена самим Богом. Поэтому мы можем видеть, что независимо от того, где рождаются животные, их привычки в еде и образ жизни остаются одинаковыми.
Теперь если мы спросим себя: почему же, несмотря на то, что человек — это самая разумная форма жизни, мы забыли Верховного Господа Шри Кришну, Который является даже вечным Владыкой нашего творца, Господа Брахмы? Почему мы попали в ловушку ложных, сладких речей так называемых учителей религии? Почему мы предались этим обманчивым словам и позволили себе попасть под влияние разных людей? И почему мы следуем религиям, созданным этими так называемыми учителями? Причина всего этого — лишь наше невежество.
Нам неприятно слышать это слово — «невежество». Однако мы никогда не должны забывать, что пребываем в невежестве.
Например, когда человек страдает желтухой, сладкая конфета кажется ему горькой. Но врач советует есть эту сладкую конфету как лекарство, и постепенно, по мере того как действие желтухи проходит, больной снова начинает чувствовать её сладость. Точно так же, если мы по-настоящему попытаемся понять своё невежество в отношении религии, то по милости Верховного Господа Кришны постепенно сможем научиться ценить и понимать нашу истинную религию.
Человек, который предан и верен своему отцу, никогда не будет доволен тем, что его называют сыном чужого человека. Подобным же образом, Верховный Господь Шри Кришна — это наш истинный отец, истинный Господь, истинный друг, истинная цель и наше всё. Несмотря на это, сегодня мы забыли Его и гордимся тем, что являемся слугами других.
В действительности истинная религия одна — это религия служения Верховному Господу Шри Кришне. Но из-за того, что мы пребываем в невежестве, мы придумали множество так называемых религий и разделились на разные секты. Из-за этого в человеческом обществе начались конфликты и распри.
Мы должны понимать, что Верховный Господь Шри Кришна один, и религия, ведущая к Нему, тоже одна. Люди могут называть эту религию разными именами в зависимости от языка, страны и культуры, но суть остаётся той же.
Подобно тому как вода называется джала на санскрите, паани на хинди и ватер на английском, — всё это разные названия, но предмет один и тот же. Так же и религия может называться по-разному, но её сущность всегда одна — служение Верховному Господу.
В современном мире, забыв об этом принципе, мы начали утверждать, что наша религия выше, а религия других — ниже. Из-за этого между людьми возникли зависть и вражда. Но если мы действительно осознаем, что Верховный Господь Шри Кришна — наш общий отец, то поймём: все живые существа — это Его дети. В таком случае не останется места ни для вражды, ни для разделений.
Когда в одной семье несколько братьев признают одного отца, то даже при различии характеров и привычек они всё равно чувствуют родство и сохраняют единство. Точно так же и в человеческом обществе: если мы примем Верховного Господа Шри Кришну своим изначальным и вечным отцом, тогда вся зависть и ненависть исчезнут сами собой.
Поэтому очень важно, чтобы человек понял свою истинную религию. Религия не заключается лишь в обрядах и традициях. Её суть — это восстановить наши отношения с Верховным Господом и служить Ему с любовью и преданностью.
Если человек поймёт, что истинная цель религии — это связь с Верховным Господом, то он сможет освободиться от всех сомнений и заблуждений. В этом случае внешние различия перестанут быть причиной вражды, и люди будут видеть друг в друге братьев и сестёр.
Истинная религия делает сердце человека мягким и сострадательным. Она учит нас любить Бога и любить всех живых существ как Его частиц. Если в сердце нет любви, то все наши религиозные обряды становятся пустыми и бесполезными.
Поэтому Писания снова и снова напоминают нам, что подлинная религия — это бхакти, преданное служение Верховному Господу. Только через бхакти мы можем обрести истинное счастье и мир. Все остальные пути без неё подобны телу без души — кажутся живыми, но внутри мертвы.
Итак, мы должны ясно понять: наша истинная идентичность — быть вечными слугами Верховного Господа Шри Кришны. Только когда мы примем это с любовью и искренностью, наша жизнь наполнится смыслом, и мы достигнем высшего совершенства.